جلیلی: اگر جامعه‌ای دچار خطا شود، عواقب آن به مراتب بیشتر از یک خطای فردی است

عصر کرد - مهر / سعید جلیلی گفت: اگر جامعه‌ای در رفتارهای اجتماعی دچار خطا شود، عواقب آن به مراتب بیشتر از یک خطای فردی خواهد بود.
سعید جلیلی نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی در یک صد و نهمین جلسه حکمت سیاسی اسلام در قرآن گفت: در بحث‌هایی که تحت عنوان حکمت سیاسی اسلام داریم، و با توجه به اینکه موضوع ما اندیشه سیاسی است، لازم است اشاره کنم که این رکن اهمیت دارد. ما در برخی از مباحث عبادی، دعاهایی را برای خود می‌خوانیم و زیارت‌هایی انجام می‌دهیم و در ادامه وظایف فردی خود را انجام می‌دهیم. اما نکته‌ی مهم این است که این وظایف فردی در اندیشه سیاسی اسلام خلاصه نمی‌شود. وظیفه‌ی انسان در تکالیف فردی، فراتر از دعا و زیارت است. به‌عنوان مثال، اگر ما در دعای خود می‌گوئیم: «نصرتی لکم»، این بدان معناست که اگر توانایی یا کمکی از من برآید برای یاری شما و دین، من آماده‌ام. این آمادگی تنها در مباحث فردی نیست، بلکه باید در عرصه اجتماعی و سیاسی نیز بروز و ظهور داشته باشد.
جلیلی افزود: این یکی از مباحثی است که اندیشه اسلامی را از سایر اندیشه‌ها متمایز می‌کند. بسیاری از تعالیم دینی که در جنبه‌های فردی ظهور و بروز پیدا می‌کنند، باید در بعد اجتماعی نیز تجلی یابند و واقعاً اهمیت بیشتری در بعد اجتماعی دارند. چه در جنبه‌های سلبی و چه ایجابی، اگر خدای ناکرده گناهی در جنبه فردی مطرح شود، باید از آن اجتناب کرد. زیرا این گناهان آثار سو دارند که بر رابطه‌ی انسان با خداوند تأثیر می‌گذارند و همچنین در زندگی فردی نیز آثار منفی خواهند داشت.
وی خاطرنشان کرد: برای مثال، اگر کسی نسبت به دیگری حسادت ورزد، این یک گناه بزرگ کبیره است و آثار سوئی به همراه دارد. حال اگر این حسد در مناسبات اجتماعی و سیاسی ظهور کند، عوارض منفی آن به مراتب بیشتر خواهد بود. همچنین دروغ نیز همین‌گونه است؛ وقتی کسی در یک رفتار فردی دچار دروغ می‌شود، آثار آن محدودتر است، اما اگر این دروغ در سطح اجتماعی یا سیاسی بروز پیدا کند، آثار آن به شدت افزایش می‌یابد.
عضو شورای عالی امنیت ملی عنوان کرد: بنابراین، بسیار مهم است که بدانیم اگر یک جامعه دچار خطاهایی در رفتارهای اجتماعی شود، آثار آن به همان نسبت می‌تواند بیشتر باشد. شاید یکی از دلایل تأکید بر اهمیت امر به معروف و نهی از منکر در زیارت اربعین همین باشد؛ زیرا اگر جامعه‌ای در رفتارهای اجتماعی دچار خطا شود، عواقب آن به مراتب بیشتر خواهد بود.
جلیلی در ادامه افزود: در آن زمان، آن آثار به شکل مثبت در همین دنیا نیز پدیدار می‌شود. عرض کردیم که بر اساس آیه شریفه قرآن: «لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ»، اگر این افراد به ایمان و تقوا در مناسبات خود دست یابند، قطعاً آثار مثبت آن را خواهند دید. حالا این مطلب را برای چه عرض کردم؟ ما چند جلسه درباره یکی از مباحثی که در دو جلسه قبل با هم گفتگو کردیم، صحبت کردیم و آن بحث تعابیری است که قرآن درباره ذکر نعمت‌ها دارد. این آیات ما را به یادآوری نعمت‌ها دعوت می‌کنند؛ مثلاً وقتی فردی به پیامبر بزرگ الهی، عیسی بن مریم (ع) گفته می‌شود: «عَذْ نِعْمَتِی عَلَیْکَ»، به او یادآوری می‌شود که نعمت‌هایی که به او داده شده را به خاطر داشته باشد. این یادآوری‌ها به عموم مردم نیز گفته می‌شود: «بِقُلْ نِعْمَهِ اللَّهِ عَلَیْکُمْ» و یا «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ».
وی عنوان کرد: این ذکر نعمت‌ها یعنی اینکه باید روش تفکر و تأمل داشته باشیم و حق آن نعمت‌ها را ادا کنیم و از آن‌ها به بهترین شکل استفاده نمائیم. مثلاً یک لیوان آب به عنوان یک نعمت است و ما باید از آن در موقع مناسب استفاده کنیم. اگر میوه‌ای را خراب کنیم یا از آن استفاده نکنیم، در واقع از آن نعمت بهره‌برداری نکرده‌ایم. حالا ببینید که چه نعمت‌های فراوانی وجود دارد. یکی از تعابیر قرآن این است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ».
عضو شورای عالی امنیت ملی یادآور شد: این یک قاعده عقلانی است که اگر نعمتی در اختیار ما قرار گرفته، باید به بهترین شکل از آن استفاده کنیم، چه در بحث فردی و چه در بحث اجتماعی. در اینجا می‌خواهم بحث کنم که این یک وظیفه عمومی و کلی است و تنها یک وظیفه فردی نیست. ما نمی‌توانیم بگوییم «این به من چه ربطی دارد؟» بلکه این یکی از همان وظایف است. اگر ما در زیارت‌ها و دعاها این ادعاها را مطرح می‌کنیم که آماده‌ایم کار کنیم، باید بدانیم که این یعنی حق مطلب را ادا کرده‌ایم. حالا بحث ما دقیقاً در اینجا این است که یکی از مباحث اجتماعی که متوجه همه ماست، این است که باید این نعمت‌ها را به خوبی ادا کنیم و از آن‌ها بهره‌برداری نمائیم.
جلیلی گفت: اگر بخواهیم این مباحث را در سیاست و اجتماع گسترش دهیم، باید بدانیم که چه نعمت‌هایی یک ملت دارد و چگونه باید از آن‌ها استفاده کند. قرآن نیز به برخی از این نعمت‌ها اشاره کرده است که به اصطلاح سخت‌افزاری هستند. ما باید از این نعمت‌های مادی بهره‌برداری کنیم. همچنین، نعمت‌های معنوی نیز وجود دارند که باید از آن‌ها به خوبی استفاده کرد.
بازار
وی با اشاره به جنگ تحمیلی 12 روزه افزود: یکی از نکاتی که در جنگ اخیر نیز بسیار مشهود بود، این است که وقتی دشمنی به ما تعرض می‌کند، خداوند ما را یاری می‌کند و این خود یک نعمت بزرگ است. خداوند فرموده است: «إِنَّ اللَّهَ یُدَافِعُ عَنِ الَّذِینَ آمَنُوا». بنابراین، باید شکرگزار نعمت‌های الهی باشیم و از آن‌ها به بهترین نحو بهره‌برداری کنیم.