عصر کرد - بر اساس داده‌های رسمی از مساری و نانسن، حدود 70٪ از ایردراپ‌های معرفی‌شده در چند سال اخیر یا بی‌ارزش بوده‌اند یا جنبه کلاهبرداری داشته‌اند.
در این میان برخی از ایردراپ‌هایی که بیش از 1000 دلار نصیب شرکت‌کنندگان کرده‌اند، زمینه‌ساز شکل‌گیری موجی از پروژه‌های تقلبی و «تله‌های عسلی» در فضای کریپتو شده‌اند. اما چطور تشخیص دهیم یک ایردراپ باارزش است یا وقت تلف کن؟ در دنیای کریپتو سه نوع ایردراپ شامل، تبلیغاتی، کلاهبرداری و واقعی وجود دارد که هر یک مشخصات خاصی دارند.
ایردراپ‌های کلاهبرداری
در ماه مارس 2024، یک ایردراپ جعلی با عنوان «سالگرد آربیتروم» (Arbitrum Anniversary) حدود 2,500 کیف پول را خالی کرد؛ کاربران روی یک لینک دعوت به ایردراپ در شبکه X کلیک کرده بودند. لینک آنها را به یک سایت جعلی با دامنه مشابه آربیتروم برده بود که در آنجا از کاربر درخواست شده بود که با اتصال کیف پولش بررسی کند واجد شرایط دریافت ایردراپ هست یا خیر. پس از اتصال کیف پول قرارداد هوشمند مخرب اجرا می‌شد و موجودی کیف در کمتر از 5 ثانیه صفر می‌شد.
نمونه درخواست اتصال کیف پول به پلتفرم کلاهبرداریعنوان
طبق گزارشات در سال 2024، بیش از 300 کمپین کلاهبرداری تخلیه کیف پول در محافل محبوب کریپتویی مثل پلتفرم‌های ایکس و دیسکورد شناسایی شدند. ایردراپ‌های کلاهبرداری در واقع صفحات جعلی یا لینک‌هایی هستند که با ترفند اتصال کیف پول قربانی به بهانه شرکت در ایردراپ، دارایی آن را تخلیه می‌کنند.
عنوانایردراپ کلاهبرداری با جعل دامنه (نام سایت)
این ایردراپ‌ها چند علامت هشدار دارند.
درخواست اتصال کیف پول به یک پلتفرم برای ثبت نام در ایردراپ؛ توکن‌های ناشناس با قراردادهای مشکوک و مجوز انتقال. دامنه مشابه پروژه‌های معتبر و شناخته شده. وعده فرصت محدود برای دریافت پاداش زیاد. نکته اینکه هیچ ایردراپ واقعی قبل از اعلام رسمی در وب‌سایت یا حساب توییتر تأییدشده پروژه منتشر نمی‌شود. هیچ ایردراپ واقعی از شما اتصال کیف پول به پلتفرم نمی‌کند. اگر لینکی حتی یک حرف متفاوت از دامنه اصلی داشته باشد، قطعاً فیک است.
ایردراپ‌های بی‌ارزش یا تبلیغاتی
پروژه SOSدر دسامبر 2021 با ایردراپ به کاربران پلتفرم مشهور اوپن سی توجه زیادی جلب کرد. این توکن حتی در روز اول تا 0.000011 دلار رسید، اما ظرف دو ماه بیش از 90٪ افت کرد و حجم معاملات تقریباً صفر شد.
طبق داده‌ها، بیش از 60٪ از ایردراپ‌های سال‌های 2021 الی 2023 بعد از سه ماه بیش از 50٪ افت قیمت داشتند.
این داستان تکراری پروژه‌هایی است که توکن را صرفاً برای جلب توجه و بازارگرمی پخش می‌کنند، اما هیچ برنامه‌ای برای نقدشوندگی یا پشتوانه فنی ندارند.
علائم هشدار این پروژه‌ها عبارتند از:
وایت‌پیپر کپی یا مبهم، تبلیغات سنگین اما تیم بدون سابقه شناخته‌شده، نقدشوندگی پایین در صرافی‌های غیرمتمرکز، سهم بالا تیم توسعه (بیش از 20 درصد) از توکن‌ها. برای جلوگیری از این دام و اتلاف وقت، قبل از پیروی از دستورالعمل شرکت در ایردراپ، یکی از این کارها را انجام دهید: وضعیت توکن را در بلاکچین بررسی کنید یا سری به لینکدین تیم توسعه بزنید و یا نگاهی به وایت پیپر بیندازید.
ایردراپ‌های موفق و ارزش‌آفرین
در سپتامبر 2020 پروژه یونی سواپ به هر یک از شرکت‌کنندگان در ایردراپ 400 واحد ارز یونی سواپ به ارزش هر واحد 3 دلار ایردراپ کرد. در واقع شرکت کنندگان 1200 دلار از این ایردراپ نصیبشان شد. این توکن هنوز هم فعال است و قیمت فعلی آن 5.8 دلار است. کاربران اولیه کسانی بودند که با صرف هزینه‌ای حدوداً 5 الی 10 دلاری از صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ برای تبدیل توکن‌های خود استفاده کرده بودند.
صفحه ایردراپ یونی سواپ
پلتفرم‌های مشابه مثل صرافی 1inch و پروژه اتریوم نیم سرویس (ENS) که هریک بیش از 1000 دلار بین کاربران اولیه ایردراپ کردند. این داستان، روایت پروژه‌های ارزشمندی است که در آن توکن نقش حاکمیتی یا کاربردی دارد و به کاربران اولیه بر اساس استفاده واقعی از پلتفرم پاداش می‌دهند.
اولین معیارتشخیص این پروژه‌های با ارزش این است که توکن یک کاربرد واقعی در اکوسیستم دارد و ایردراپ فقط به کاربر فعال تعلق دارد، نه کاربر ثبت‌نامی، توکن در زمان راه‌اندازی نقدشوندگی بالایی دارد. (البته نمونه‌های از ایردراپ‌های موفق میم کوین‌ها مثل پروزه بونک هم وجود دارد اما ریسک کار بالاست.) تیم توسعه‌دهنده شفاف با پیش زمینه علمی و فعال در گیت‌هات یا دیسکورد و یا شبکه ایکس دارد. همچنین با بررسی توزیع آن در وایت پیپر تیم توسعه و دارندگان توکن سهم متوازن (نهایتا 20% از عرضه) دارند.
چطور ایردراپ معتبر را بشناسیم؟
شکار ایردراپ پرسود شانسی نیست؛ بلکه ترکیبی از سواد فنی بالا و ریسک‌پذیری آگاهانه است. برای مثال در تصویر زیر شرکت کننده پس از بررسی آدرس قرارداد در مرورگر متوجه شده که افراد قبلی در تله ایردراپ تقلبی افتاده‌اند.
نمونه بررسی تراکنش‌های توکن تقلبی در مرورگر پالیگان اسکن
شکارچیان ایردراپ باید حتماً به این سه مهارت تسلط داشته باشند تا فریب سیل تبلیغات ایردراپ در شبکه‌های اجتماعی را نخورند:
دانش کافی برای خواندن و درک وایت‌پیپرحداقل به‌صورت خلاصه، بررسی قرارداد توکن در مروگرهای بلاکچین مانند اتراسکن، بررسی دامنه اینترنتی از لینک رسمی پروژه. اگر دانش زبان انگلیسی، حوصله یا توانایی فنی ندارید، احتمال اینکه وقت و پول‌تان هدر رود خیلی بالاست.