عصر کرد - ایسنا /برگزیده نوبل شیمی 2024 و نخستین برگزیده جایزه مصطفی(ص)، از نقش پشتکار، آزادی در آموزش، و جسارت در تجربه‌کردن به‌عنوان موتور محرک اکتشافات علمی سخن گفت و تأکید کرد چارچوب‌های فلزی–آلی تنها آغاز راه انقلابی در علم مواد هستند.
به نقل از روابط عمومی بنیاد مصطفی، پروفسور عمر یاغی، دانشمند و برگزیده جایزه نوبل شیمی سال 2024، که یک دهه پیش نخستین دوره جایزه مصطفی(ص) را برای ارائه مفهوم «چارچوب‌های فلزی–آلی» دریافت کرده بود، در گفت‌وگویی با بنیاد علم و فناوری مصطفی(ص) درباره مسیر علمی خود، فلسفه پژوهش و آینده علم مواد سخن گفت. یاغی در این گفت‌وگو تأکید کرد که نقطه آغاز اکتشاف، تجربه و آزمایش است و شکست، بخشی از مسیر رسیدن به موفقیت محسوب می‌شود. او با خطاب قرار دادن دانشمندان جوان گفت: «اگر در انتخاب بین انجام‌دادن یا انجام‌ندادن یک آزمایش مردد هستید، آزمایش کنید. اکتشاف همان‌جاست.»
بازار ![]()
پشتکار، عنصر مشترک همه موفقیت‌ها
این شیمیدان برجسته در مرور شخصیت‌های اثرگذار زندگیش یادآور شد: «پدرم به من یاد داد هر کاری را باید کامل انجام داد و استاد راهنمایم پروفسور کلمپرر آموخت که یک پژوهشگر باید سختکوش و مستقل باشد.» او تأکید کرد مسیرهای ناشناخته، جایی است که علم واقعی شکل می‌گیرد.
تعریف مرزهای تازه در علم مواد
یاغی با اشاره به نقش مواد در تاریخ تمدن گفت: «هر دوره تاریخی بر اساس ماده‌ای که بشر توانسته کنترل کند نام‌گذاری شده است؛ از عصر حجر تا عصر سیلیکون.» او توضیح داد که چارچوب‌های فلزی–آلی مسیر طراحی ماده را به دقت اتمی رسانده‌اند و افزود: «یک گرم از این مواد، می‌تواند فضایی هم‌اندازه یک زمین فوتبال ایجاد کند.»
به گفته او ترکیب این مواد با هوش مصنوعی راه را برای خلق موادی با ویژگی‌های کاملاً مهندسی‌شده هموار می‌کند: «تنها نوک کوه یخ را دیده‌ایم.»
مهم‌ترین چالش؛ تردید دیگران
برگزیده نوبل شیمی سخت‌ترین بخش مسیر علمی خود را نه پیچیدگی‌های شیمی، بلکه تردیدهای اطرافیان دانست: «بزرگ‌ترین مانع، کسانی هستند که می‌گویند این کار شدنی نیست. اما همان 5 درصد حمایت کافی است تا ادامه دهید.»
یاغی با انتقاد از سبک آموزشی گفت: «سیستم‌های آموزشی باید کودکان را در معرض کاوش و تجربه قرار دهند. آزادی در کودکی به من اعتماد داد تا مسیرهای جدید را امتحان کنم.» او توصیه کرد آموزش باید تحمل آشوب، خطا و نتایج غیرمنتظره را در دانش‌آموزان تقویت کند.
تحقیق، پناهگاه دانشمند
این دانشمند درباره ارزش تحقیقات بنیادی اظهار کرد: «تحقیق پناهگاهی است برای ذهن‌های کنجکاو. جامعه شاید ارزش آن را ابتدا درک نکند، اما حل مسائل بنیادین بزرگ‌ترین دستاوردها را رقم می‌زند.»
یاغی با اشاره به جایگاه ویژه جایزه مصطفی(ص) در مسیر علمی خود گفت: «این جایزه یکی از اولین جوایزی بود که گرفتم و به جهان نشان دادم کاری قابل توجه انجام داده‌ام.» او دانشمندان را به معرفی نامزدهای شایسته برای دوره‌های آینده این جایزه دعوت کرد و افزود: «این جایزه رشد کرده و در آینده اعتبار بیشتری هم خواهد یافت.»
برگزیده نوبل شیمی تأکید کرد توسعه علم و ترویج آن، مسئولیت مشترک همه دانشمندان برای بهبود زندگی بشر است.