منتجب نیا: تازه به دوران رسیده‌ها نامزد انتخابات شوراها نشوند

عصر کرد - ایرنا / دبیرکل حزب جمهوریت، انتخابات تناسبی را گامی به سوی نظام حزبی توصیف کرد و گفت: این شیوه برای آن است که به احزاب سهمی در انتخابات بدهند و آرام آرام به سمت حاکمیت حزبی پیش برویم.
مدتی است در فضای سیاسی کشور موضوعی تحت عنوان برگزاری انتخابات به شیوه «تناسبی» مطرح است؛ این مدل که در دنیا شیوه‌ای مرسوم است و بر اساس آن احزاب به میزان آرائی که کسب می‌کنند در پارلمان یا پارلمان شهری صاحب کرسی می‌شوند، جایگزین مدل اکثریتی شد که به موجب آن احزاب و گروه‌هایی که نصف به علاوه یک آراء را به دست می‌آورند، به مجلس راه می‌یافتند.
حالا قرار است این شیوه در ایران هم اجرایی شود و بر اساس قانونی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده در دوره آتی انتخابات شوراهای شهر و روستا، مدل تناسبی جایگزین مدل اکثریتی خواهد شد.
بازار
به منظور تبیین بیشتر این موضوع خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، با فعالان سیاسی و دبیران کل احزاب گفت‌وگوهایی را ترتیب داده که به مرور منتشر خواهد شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح گفت‌وگو با «رسول منتجب‌نیا» دبیرکل حزب جمهوریت است که سابقه نمایندگی مجلس را نیز در کارنامه داد.
هدف از شوراها دخالت ملت در سرنوشت خود بود، اما متأسفانه اکثر شوراها از مسیر خود خارج شدند
منتجب‌نیا با بیان اینکه یکی از امتیازات قانون اساسی و نظام ما دخالت دادن ملت در تعیین سرنوشت خود و مدیریت کشور با رأی و نظر مردم است، گفت: این مسأله در اصول متعدد قانون اساسی در مورد مجلس، رئیس جمهور، خبرگان و شوراها تثبیت شده است. قانون شوراها که در اصول متعددی از قانون اساسی ذکر شده سال‌ها مهجور بود و به‌رغم اینکه در مجلس تصویب شد ولی اجرا نشده بود، تا زمان دولتِ اصلاحات که به همت آقای خاتمی این قانون اجرایی شد.
وی، هدف از قانون شوراها را دخالت آحاد ملت، شهری و روستایی در تعیین سرنوشت خود عنوان کرد و افزود: شوراها با این هدف که در خدمت مردم و برطرف کننده مشکلات اجتماعی و شهری و بازویی برای نظام باشند انتخاب شدند که مسائل اجتماعی و شهری و روستایی را در کنار قوای سه‌گانه مدیریت کنند، اما متأسفانه از شورای اول به این سو، خوب عمل نشد و شوراها اغلب از مسیر و اهدافی که قانونگذار در نظر داشت خارج شدند و به مسائلی پرداختند که در شأن آنها و همچنین جزء وظایف آنها نبود. و به این ترتیب شورای اول که تمام شد مردم به جای اینکه شیرینی نظام شورایی را بچشند در بسیاری از نقاط کشور شاهد دعوا، اختلاف و حتی سوء‌استفاده و اختلاس شدند.
دبیرکل حزب جمهوریت افزود: در انتخابات شورای دوم هم اختلافاتی بین طرفداران شورا که بیشتر اصلاح‌طلب‌ها بودند به وجود آمد و آنها هم نتوانستند نیروهای خوب و خدمتگزار را وارد شوراها کنند. تا رسیدیم به شورای فعلی که از همان ابتدا بحث و اختلاف و کشمکش داشتند، به خصوص با شهردارها! در حالی که شوراها خودشان شهردارها را تعیین می‌کنند با این‌حال دیری نمی‌گذرد که بین اعضای شورا و شهرداری اختلاف ایجاد می‌شود تا جایی که به عنوان مثال در تهران منجر به این می‌شود که مجبور به رأی‌گیری می‌شوند و کسی را که شورا به عنوان شهردار قبول ندارند کارش را انجام می‌دهد و توجهی به انتقادات و نظرات دیگران ندارد! بنابراین قانونی که می‌توانست کشور را متحول کند به خاطر مسائلی که پیش آمد منجر به این شد که تجربه شیرینی از شوراها به جا نماند و در انتخابات هم حضور مردم آنچنان که انتظار می‌رفت نباشد.
منتجب‌نیا دلیل این امر را نفسانیت و کم ظرفیتی برخی افراد عنوان کرد که به مجرد اینکه پای آنها به شوراها می‌رسد شروع به ثروت‌اندوزی و برخوردهای سیاسی و غیراصولی با دیگران می‌کنند و شورا را تبدیل به محلی برای دعوا و کشمکش های شخصی و گروهی و سوءاستفاده های اقتصادی می‌کنند.
وی یادآور شد: متاسفانه کم نبوده اند اعضاء شورا در سراسر کشور که در حین عضویت در شورا دستگیر و مجازات شدند یا پرونده‌ای برای آنها تشکیل شد. کم نبوده مواردی که به دلیل عملکرد شوراها، دولت و استانداری‌ها ناگزیر از منحل کردن شوراها شده‌اند. حضرت امام(ره) فرمودند «تا زمانی که خودساخته نباشید، مسئولیت برای شما خطرناک است و ضرر دارد.» چون فردی که خودساخته، متعهد و متخصص نباشد به مجرد اینکه به مسئولیت می‌رسد نقص‌های باطنی او ظاهر می‌شود و شروع به سوءاستفاده از مسئولیت می‌کند و مردم هم به این دلیل دلسرد شدند.
برای جلوگیری از تکرار تجربه‌های قبل، هر کسی نباید به خودش اجازه کاندیدا شدن بدهد
دبیرکل حزب جمهوریت با اشاره به نزدیک شدن موعد برگزاری انتخابات شورا، اظهار کرد: برای جلوگیری از تکرار تجربه‌های قبل هم هر کسی نباید به خودش اجازه کاندیدا شدن بدهد، افرادی وارد شوند که متخصص و کارشناس حوزه مدیریت شهری بوده و واقعا ظرفیت و خودساختگی را داشته باشند، و افراد تازه به دوران رسیده و نوکیسه به اتکای پول و سرمایه تبلیغاتی خودشان را در این معرض قرار ندهند چون هم خودشان را فاسد می‌کنند، هم جامعه را. اگر می‌خواهند پول به دست بیاورند بروند تجارت و کار اقتصادی کنند میدان باز است. چرا می‌خواهند از طریق شوراها به امکانات دست پیدا کنند و پست و مقام بگیرند که آن هم یک امر اعتباری است، چرا از طریق شوراها این را دنبال می کنند که مردم را بدبین کنند!
منتجب نیا با تأکید بر اینکه باید افرادی کاندیدا شوند که احساس می‌کنند شایستگی و تخصص لازم را دارند و می‌توانند مشکلات را برطرف کنند، به وظیفه آنهایی که افراد را کاندیدا می‌کنند، یعنی احزاب، اشاره و خاطرنشان کرد: گروه‌ها و شخصیت‌ها برای یکبار هم که شده از خط و خط بازی و برخوردهای صرفا جناحی دست بردارند و روی شایستگی و شایسته‌سالاری تأکید کنند، افرادی را معرفی کنند که بتوانند خدمت کنند و بدانند معرفی آنها مسئولیت شرعی و قانونی دارد. کسی را که اطمینان ندارید آن فرد بتواند خودش را حفظ و خدمت کند و به دنبال سوءاستفاده است، چرا آن فرد را به مردم معرفی می‌کنید که مردم هم با اعتماد به شما به آن فرد رأی بدهند؟!
وی تأکید کرد: اگر افراد حزبی بگویند فرد معرفی شده حتما باید از نیروهای حزبی ما باشد ولو اینکه شایستگی نداشته باشد، این هم حرف غلطی است؛ ملاک باید شایستگی باشد نه حزب‌محوری و جناح‌محوری، این هم وظیفه کسانی است که لیست می‌دهند. حامیان و معرفی‌کنندگان هم باید بدانند هر فردی را معرفی کنند مسئولیت شرعی دارد، و اگر این فرد هر خلافی مرتکب شود آنها در کار آن شریک هستند و در محضر الهی هم باید پاسخگو باشند که چرا فردی را که به او اطمینان نداشتید بر بیت‌المال مسلط کردید؟
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت: شورا جای برخوردهای سیاسی و حزبی نیست، هرچند ممکن است هر یک از اعضاء از حزبی آمده باشند، اما آنجا جای خدمت رسانی به مردم در حوزه خدمات شهری است. باید با خدا و مردم پیمان ببندند که کار کنند و شهرداری را انتخاب کنند که تجربه خدمت و صلاحیت و شایستگی داشته باشد، نه اینکه صرفا چون هم حزبی آنهاست او را معرفی کنند.
منتجب نیا با بیان اینکه شوراها نیز باید برای حل مشکلات مردم طرح و برنامه داشته باشند، و شهرداران را موظف به خدمت کنند، نه اینکه صرفا از مردم پول بگیرند، افزود: مواردی بوده است که برخی شهردارها به جای آنکه به فکر خدمت به مردم باشند، به فکر آینده خودشان بودند که تبلیغات کنند و پولی برای آینده جمع کنند، بعضی افراد، شهرداری را یک سکوی پرواز برای رسیدن به پست‌های بالاتر می‌دانند. کم نداشتیم افرادی که در دوره شهرداری میلیارد ـ میلیارد از بودجه شهرداری استفاده کرده‌اند، «بریز و بپاش» کرده‌اند، برای اینکه زمینه رأی آینده خودشان را فراهم کنند! این افرادی که پول مردم را جمع می‌کنند که بتوانند در آینده یک پست اجرایی، یا در مجلس یا جای دیگر داشته باشند نزد خدا و ملت باید جوابگو باشند. شوراها باید افراد پاکدست، امتحان پس داده و مبرا از خطا را انتخاب کنند و بعد از انتخاب نیز باید به عملکرد آنها نظارت کنند و فارغ از اینکه از کدام حزب و دسته و جناح انتخاب شده‌اند با مردم پیمان ببندند که خدمت کنند.
وی با تأکید بر اهمیت حضور پرشور مردم در پای صندوق رأی، تصریح کرد: این خیلی مهم است که در همه شهرها و روستاهای کشور مردم می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. در برخی مناطق هم مردم با انگیزه‌های قومی و قبیله‌ای رأی می‌دهند. به هر حال باید تلاش شود حضور مردم چشمگیر باشد و در دنیا بتوان به آن افتخار کرد که مردم برغم مشکلاتی که دارند در انتخابات حضور پیدا کرده‌اند. اگر خدای ناکرده حضور مردم در انتخابات کم باشد برای کشور سرشکستگی دارد و در دنیا به جدایی مردم از نظام تعبیر می شود لذا مردم باید پای صندوق حضور چشم‌گیر داشته باشند و افراد صالح را انتخاب کنند.
باید به سمت نظام حزبی حرکت کنیم
دبیرکل حزب جمهوریت با اشاره به اینکه امروزه در دنیا و در کشورهای پیشرفته مسأله نقش احزاب در اداره کشور امری جاافتاده است، تأکید کرد: امروز در دنیا نظام حزبی بهترین نظام است و کشور باید به سمت نظام حزبی حرکت کند. احزاب باید تقویت شوند و به نحو مستقیم و غیرمستقیم در اداره امور کشور دخالت داده شوند.
منتجب نیا خاطرنشان کرد: یکی از مصادیق دخالت احزاب در اداره امور کشور حضور آنها در انتخابات است. در مقاطع مختلف شاهد بودیم که احزاب در زمان انتخابات وارد می‌شوند و در سطح کشور افرادی را معرفی می‌کنند، ولی بعضی به ناحق رد صلاحیت می‌شوند، یا افرادی که پول بیشتری دارند و به مراکز قدرت متکی هستند احزاب را کنار می‌زنند و وارد مجلس و شوراها می‌شوند! اما این یک مسیر غلط و انحرافی است، باید احزاب تعیین‌کننده باشند.
وی با تأکید بر اینکه یک حزب وقتی می‌خواهد وارد انتخابات شود یک روزه و یک هفته‌ای این تصمصیم را نمی‌گیرد، اظهار کرد: احزاب در طول سال‌های متعدد کار می‌کنند و افراد را تربیت می‌کنند و آموزش می‌دهند که در دوره انتخابات بتوانند آن‌ها را معرفی کنند، بعد هم سلامت و کارآمدی آن فرد را تضمین می‌کنند.. اینگونه نیست که فردی مثل قارچ بروید و کسی هم مسئول آن نباشد! احزاب صلاحیت افراد را ضمانت می‌کنند و مردم هم می‌دانند باید به کجا مراجعه کنند. وقتی حزبی افراد را معرفی کند اگر خوب و کارآمد بودند، حزب تقویت می‌شود و قدرت بیشتری پیدا می‌کند، و اگر اینگونه نبود و تخلف کردند مردم به احزاب مراجعه می‌کنند و حزب را مورد بازخواست قرار می‌دهند. ولی اگر حزبی وجود نداشته باشد و به صورت پوپولیستی هر کس پول بیشتری داشته باشد و با دادن وعده و وعیدهای مختلف به مردم وارد شورا شود، مردم نمی‌دانند به کجا مراجعه کنند و هیچ کس مسئولیت آن را نمی‌پذیرد، از این رو باید به سمت نظام حزبی پیش برویم.
دبیرکل حزب جمهوریت، انتخابات تناسبی را گامی به سوی نظام حزبی توصیف و عنوان کرد: این شیوه برای آن است که به احزاب سهمی در انتخابات بدهند و آرام آرام به سمت حاکمیت حزبی پیش برویم. این اصل که به احزاب تحت هر عنوانی توجه شود کار خوبی است و امیدواریم وزارت کشور از تجربیات افراد مجرب و به‌ویژه وزرای کشور گذشته استفاده کند. همچنین چون این مورد امر مجربی نیست مسئولیت وزارت کشور خیلی سنگین است و باید با مشورت از احزاب نظرخواهی کنند تا بتوانند انتخابات خوبی برگزار کنند.
طرح نمایندگان بهتر از لایحه وزارت کشور است
منتجب نیا در تبیین شیوه انتخابات تناسبی گفت: قبلا نمایندگان در مجلس طرحی در این خصوص داده بودند، وزارت کشور هم لایحه‌ای در این موضوع تهیه کرد. ما وقتی با دوستانمان در احزاب اصلاح‌طلب این مورد را بررسی کردیم به این نتیجه رسیدیم از آنجا که دوستان وزارت کشور تجربه کافی ندارند و اعلام کردیم با اینکه طرح پیشنهادی نمایندگان در دوره‌های گذشته نواقص زیادی دارد، ولی به مراتب بهتر از لایحه‌ای است که وزارت کشور تهیه کرده است.
وی با انتقاد از لایحه وزارت کشور، افزود: باید از احزاب نظرخواهی کنند تا این قانون، قانون جامعی شود، وقتی می‌خواهیم چیزی را اصلاح کنیم باید نواقص آن را برطرف کنیم، نه اینکه نقاط قوتش را از بین ببریم.