عصر کرد - ریزگردها در سال‌های اخیر به یکی از بحرانی‌ترین مسائل زیست‌محیطی غرب کشور و به‌ویژه استان کرمانشاه بدل شده‌اند؛ بحرانی که نه تنها سلامت مردم این استان را به خطر انداخته، بلکه فعالیت‌های اقتصادی، کشاورزی، دامداری، گردشگری و حتی کیفیت زندگی روزمره را نیز دستخوش اختلال کرده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این معضل که ریشه در فراتر از مرزهای ایران دارد، امروز مطالبه‌ای جدی و محوری از رئیس‌جمهور را می‌طلبد؛ مطالبه‌ای برای اقداماتی عملی، کارشناسی‌شده و البته با نگاه دیپلماتیک، که بتواند از شدت و تداوم این تهدید بکاهد. در سال‌های گذشته، ریزگردها بارها آسمان کرمانشاه را به رنگ خاک درآورده و نفس مردم را به شماره انداخته‌اند. آلاینده‌هایی که از کانون‌های خارجی، به‌ویژه بیابان‌های خشک‌شده عراق، سرچشمه می‌گیرند، با وزش بادهای مرزی به کرمانشاه می‌رسند و آلودگی هوا را تا مرز هشدار و اضطرار بالا می‌برند. در چنین روزهایی، مدارس تعطیل می‌شوند، سالمندان و بیماران تنفسی خانه‌نشین می‌گردند و شهر در سکوتی غبارآلود فرو می‌رود. پزشکان هشدار می‌دهند که افزایش آمار بیماری‌های تنفسی، قلبی و حتی مرگ‌ومیر در میان گروه‌های حساس با این پدیده بی‌ارتباط نیست. این در حالی است که کرمانشاه، به‌واسطه موقعیت جغرافیایی خود، همچنان در مسیر مستقیم این گردوغبارها قرار دارد و چشم‌انداز روشنی برای کاهش این پدیده در کوتاه‌مدت ترسیم نشده است.
با این وصف، سفر رئیس‌جمهور و هیئت دولت به استان کرمانشاه، فرصتی طلایی برای مطرح شدن دوباره و جدی‌تر این بحران است. مردمی که هر روز نفس‌شان با غبار سنگین می‌شود، چشم‌انتظار آن هستند که دولت برنامه‌ای مشخص، با پشتوانه علمی و اجرایی برای حل این معضل ارائه دهد. مطالبه مردم کرمانشاه از دولت سیزدهم، فراتر از توزیع ماسک و هشدارهای لحظه‌ای سازمان هواشناسی است. آن‌ها خواستار ورود جدی دولت به مقوله مهار کانون‌های ریزگرد، چه در داخل و چه در کشورهای همسایه هستند.
اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم کانون‌های عمده تولید ریزگرد در عراق، سوریه و برخی مناطق مرزی ایران به دلیل خشک‌سالی، مدیریت نادرست منابع آبی، جنگ و بی‌ثباتی‌های منطقه‌ای، در حال گسترش هستند. بنابراین مطالبه مردم کرمانشاه تنها به بهسازی منابع داخلی محدود نمی‌شود، بلکه خواستار رایزنی فعال و پویای دیپلماتیک با کشورهای همسایه به‌ویژه عراق هستند. رایزنی‌هایی که می‌تواند در قالب همکاری‌های منطقه‌ای، مشارکت در احیای تالاب‌ها، مبارزه با بیابان‌زایی و توسعه کمربندهای سبز مرزی تحقق یابد.
انتظار می‌رود رئیس‌جمهور در این سفر، ضمن دیدار با مردم و مسئولان استان، بر لزوم تشکیل یک کارگروه ویژه برای بحران ریزگردها در غرب کشور تأکید کرده و بودجه و منابع مشخصی را برای کنترل و کاهش این پدیده اختصاص دهد. همچنین حمایت از تحقیقات دانشگاهی و نهادهای علمی برای شناسایی ریشه‌ها و راهکارهای مقابله با ریزگردها از دیگر خواسته‌های جدی افکار عمومی است. مشارکت دادن مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد در طرح‌های مقابله با بیابان‌زایی، کاشت درختان مقاوم به خشکی و نیز سامان‌دهی زمین‌های متروکه از جمله اقداماتی است که می‌تواند هم به کاهش شدت گردوغبار کمک کند و هم ظرفیت مشارکت اجتماعی را بالا ببرد.

از سوی دیگر، مردم استان کرمانشاه انتظار دارند که رئیس‌جمهور، موضوع دیپلماسی محیط‌زیستی را در دستور کار خود قرار دهد. بدون همکاری‌های منطقه‌ای و الزام کشورهای همسایه به اجرای تعهدات زیست‌محیطی، نمی‌توان انتظار کاهش ریزگردها را داشت. بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای بین‌المللی، از جمله سازمان ملل، برنامه محیط‌زیست سازمان ملل (UNEP) و حتی نهادهای حقوق بشری، می‌تواند راه را برای همکاری‌های سازنده و مؤثر در کنترل کانون‌های خارجی ریزگرد باز کند.
در نهایت، آنچه مردم کرمانشاه از این سفر می‌خواهند، فقط یک وعده جدید نیست؛ بلکه حرکتی آغازین برای پایان دادن به کابوسی است که هر ساله بخشی از روزهای سالم آن‌ها را به روزهای خاکستری تبدیل می‌کند. مبارزه با ریزگردها، نه فقط یک اقدام محیط‌زیستی، بلکه یک ضرورت انسانی، اجتماعی و حتی امنیتی است؛ ضرورتی که باید به اولویت تبدیل شود و از سطح گزارش‌های هشداردهنده به سطح اقداماتی عملی و اثربخش ارتقا یابد. این مطالبه‌ای است که در هوای خاک‌آلود کرمانشاه طنین‌انداز شده و چشم به تدبیر دولت دارد.
انتظار داریم رئیس‌جمهور چاره‌ای بیاندیشد
یک شهروند کرمانشاهی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مدت‌هاست که در برخی روزها آسمان شهرمان دیگر آبی نیست. گرد و غبار چنان در هوا معلق است که گویی کرمانشاه در محاصره است. ریزگردها نه‌تنها هوای نفس کشیدن را گرفته‌اند بلکه سلامت کودکان، سالمندان و بیماران را به خطر انداخته‌اند.
وی با ابراز گلایه از بی‌توجهی دولت‌های پایتخت‌نشین به مشکلات زیست‌محیطی غرب کشور افزود: ما سال‌هاست که از این معضل رنج می‌بریم، اما گویی تا تهران گرفتار نباشد، هیچ مسئله‌ای جدی گرفته نمی‌شود. این در حالی است که مردم ما در معرض تهدید مستقیم سلامت هستند.

این شهروند کرمانشاهی با اشاره به سفر رئیس‌جمهور به استان کرمانشاه، گفت: آقای دکتر پزشکیان! شما به عنوان رئیس‌جمهور مردمی، این فرصت را دارید که برخلاف دولت‌های گذشته، با یک رویکرد علمی و دیپلماتیک به موضوع ریزگردها ورود کنید. ما انتظار داریم این بحران از اولویت‌های سفر شما به استان باشد.
این شهروند در پایان تصریح کرد: من و بسیاری از همشهریانم امیدواریم دولت سیزدهم با رایزنی‌های منطقه‌ای به‌ویژه با کشور عراق، برای مهار کانون‌های خارجی ریزگرد چاره‌اندیشی کند و از طرفی نیز با اجرای طرح‌های زیست‌محیطی داخلی، مردم غرب کشور را از این وضعیت نجات دهد. ما دیگر تاب این همه نفس‌تنگی را نداریم.
کد خبر 6467389