عصرکرد- هورامان، سرزمینی که قلب تپنده ایام و زادگاه انار و رشادت های بی مدال
در گذر زمان بوده، دیر زمانیست، پا در کفش خودکفای کرده و بر گرده تاریخ
ایران زمین نامی ماندگار است.
محمد اختر کاوان یکی از باغداران روستای«بلبر» از توابع هورامان در مورد فصل برداشت انار و امکاناتی که در خدمت
باغداران این منطقه قرار دارد می گوید.
آیا برداشت انار وقت به خصوصی دارد؟
بله بنا به آب و هوا و موقعیت جغرافیایی هر منطقه فصل برداشت متفاوت است.
فصل برداشت انار در« بلبر» از 25 مهر شروع می شود و پایان کار به میزان محصول و موقعیت آب و هوایی بستگی دارد.
گونه های انار این ناحیه از چه تنوعی بر خوردار است؟
در منطقه هورامانات به ویژه روستاهای«بلبر، سلین و ژیوار» چهار گونه
انار وجود دارد، البته روستای«ناو» هم انار دارد، اما کفایت خود روستا را
هم نمی کند.
گونه های انار منطقه شامل «هجیج»، که از شدت قرمزی و ترشی دانه هایش به
رنگ عنابی مایل به سیاهی گراییده است؛-یارالی، پوستی سفید با دانه های
شیرین و ماندگاری بالا، که تا اوایل اردیبهشت در بسته بندی مناسب و دمای
سرد دوام می آورد، ملس، اناری شیرین و زود رس با دانه های درشت اما کم آب و
ماندگاری کم و بریله بوده که به دلیل ترش و آب دار بودن مخصوص رب انار و سس انار است.
نگاه آرام و مهربان این باغدار شیرین سخن، در رگ دانەهای انار نفوذ کرده
و در پوششی نرم بر شاخه زندگانی خود نمایی می کند. از باران و ترکیدن دانه
های شیرین انار می گوید، به طوری که شیره جان انار را در لبخند محوش می
توان مزه کرد.
از چە انار هایی برای رب و سس انار بیشتر استفاده می کنید؟
انار«بریله» و انارهای باران زده و ترک برداشته و ترش را برای رب انار استفاده می کنیم.
چرا از انارهای شیرین و سالم برای رب انار استفاده نمی کنید؟
چون به دلیل ارگانیگ بودن رب، از هیچ مواد نگهدارنده و افزودنی استفاده نمی کنیم و کاملا به صورت ارگانیگ و سنتی درست می کنیم.
باغ انار به آبیاری نیاز دارد؟
بله هفته ای الی 10 روز یک بار باید باغ انار را آبیاری کرد. البته انار
«بریله» نیازی به آبیاری ندارد چون نژاد خود انار ترش است و مخصوص رب انار
دیگر نیازی به آبیاری ندارد.چون هر چه بیشتر انار را آبیاری شود، به
شیرینی و آبدار بودن انار اضافه می شود.
باغ های انار در زمینی مسطح و هموار قرار ندارد، باغداران این
ناحیه به دلیل سنگ لاخی بودن منطقه و کمبود خاک مناسب از کمترین خاک
بیشترین استفاده را می کنند، به طوری که در اکثر باغ ها با چینه های سنگی
رو برو می شویم، در نگاه اول فقط نماد مرتب و موزون سایه سار درخت را می
بینیم، اما کمی که دقیق می شویم حرمت خاک را می بینیم و زحمت مردمان این
دیار، که در چیدمانی زیبا به نام«کلک» یا «پارده» مرزی میان خاک و سنگ لاخی
بودن محیط که غذای درخت و میوه بهشتی و ریشه های اصالت است. دستان هنرمند
هورامان در ردیف های هر چینه هزاران راز دارد و روایت های پیوسته به پیچ و
خم های جاده بلبر.. چه زیبا می درخشد این جمله بر پیشانی هورامان«نیاز مادر
اختراع است».
از انار این ناحیه به جز رب انار و سس انار چه فراورده های به عمل می آید؟
به دلیل عدم امکانات به روز و نبود سردخانه و وسایل صنعتی و نبود
کارخانه، متأسفانه نه تنها فراورده ای به عمل نمی آید حتی برای مصرف خانگی
با مشکل روبرو هستیم. چون امکانات لازم برای نگهداری از انارهایی که طول
عمر بیشتری دارند را نداریم.
در عرصه صادرات مشکلی ندارید؟ انارهای بلبر پتانسیل لازم صادرات را دارد؟
انارها پتانسیل لازم صادرات را دارند اما نبود امکانات و سردخانه،
دیواری میان انار بلبر و بازار جهانیست، دیواری به بلندای مشکلات و گره های
کور زندگی این روزهای ما.
درخت انار را با چه درختان دیگری می توان پیوند داد؟
در این منطقه هیچ پیوندی انجام نمی شود، اگر هم باشد من اطلاع ندارم.
جهاد کشاورزی در این راستا هیچ آموزش و کمکی به شما نکرده است؟
در مورد پیوند دادن انار با سایر درختان میوه هیچ کاری نکرده و آموزش
های باغداری چیز خاصی آموزش نمی دهند یا لازم نمی بینند چون هر در خانواده
افراد تحصیل کرده و با تجربه وجود دارد، با استفاده از اینترنت آموزش های
لازم را با روش سنتی مقایسه می کنند.
برای قلمه کردن انار ازچه روشی استفاده می کنید؟
سه عدد قلمه انار را کاملا کنار هم در خاک فرو می کنیم، لازم نیست خاک
را بکنیم یا در گودال قرار دهیم، حتی می توانی با زور سنگ هر سه قلمه را در
دل خاک فرو کرد، مهم نیست چه اندازه رویش را بپوشاند، کافیست پنج سانت از
قلمه بیرون از خاک باشد.
با پیچیدن پنجه های ضمخت و حریص باد در گیسوان درختان انار باغبان کار
آزموده قیچی هرس را برای زدودن پریشانی از شانه های درختان را بر می دارد و
چه زیبا و ماهرانه شاخه های نابارور را از سنگینی شانه های انار ساکت و
نجیب بر می دارد.
فصل هرس درخت انار در پاییز است چون باغبان شاخه های هرز را از شاخه های بارور تشخیص می دهد.