چاپ

عصر کرد - فرش بیجار در حالی یک ظرفیت بی‌نظیر و درآمدزا بوده که قرار است هنر قالی‌بافان و فعالان این عرصه در موزه این شهرستان به نمایس گذاشته شود. - اخبار استانها -
بیجار به عنوان یکی از متقدمین صنعت فرش بافی در ایران به حساب می‌آید، به طوری‌که تعداد زیادی از قالی‌های قدیمی آذربایجان که هم‌اینک در موزه‌های بزرگ فرش در داخل و خارج کشور نگهداری می‌گردند از قالی‌های بافت بیجار هستند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
قالیبافی در این شهر دارای سابقه دیرینه‌ای است و قدمت بافت قالی‌های تاریخ‌دار بیجار (موجود در خارج از کشور) به سال 1266 (ه.ق) باز می‌گردد.
ویژگی شاخص فرش بیجار
ویژگی شاخص فرش بیجار، ساختار متراکم این قالی هاست. بافت آن‌ها به گونه‌ایست که نمی‌توان آن‌ها را تا کرد. در مراحل اولیه تجارت فرش، این‌گونه فرش‌ها را «لول» می‌نامیدند. این کلمه بیانگر استحکام بیش از حد فرش‌های بیجار است. برای تولید این فرش که مانند تخته محکم است، یک پود بسیار ضخیم را علاوه بر یکی دو پود نازک، وارد بافت فرش می‌کنند. این عمل به صورت متناوب در تار و پود فرش تکرار می‌شود. با کوبیده شدن گره‌ای فرش توسط شانه آهنی، بافت فرش بسیار محکم‌تر می‌شود. نقش فرش‌های این منطقه بیشتر شامل طرح‌های منظم است و به نسبت نوع روستایی آن، دارای خطوط ملایم‌تر و نقش مایه‌هایی طبیعی‌تری است. در این طرح‌ها، نقوش کلاسیک ایرانی بزرگ شده و در کنار نقش‌هایی که تحت تأثیر مدل‌های روستایی و قبیله‌ای است، دیده می‌شوند. این قالیچه‌ها که از جذابیت و گیرایی خاص برخوردارند، بافتی ظریف دارند و اصالت و سادگی در طرح و رنگ آن‌ها مشهود است.
معروف‌ترین طرح‌ها
معروف‌ترین طرح‌های امروزی در منطقه عبارتند از: شکارگاه مانند شکارگاه ترنج‌دار - شکارگاه دورنما - طرح‌های تصویری مانند طرح‌های لیلی و مجنون و طرح‌های مینیاتور و داستان‌های اسطوره‌ای، گل فرنگ مانند گل فرنگ مستوفی، گل فرنگ طره‌دار، گل فرنگ لچک ترنج‌دار، دسته گل، گل فرنگ و اسلیمی (پیچی)، گل و بلبل و گلدانی، طرح خرچنگی؛ طرح‌ بندی مانند بندی خاتم شیرازی، بندی گل فرنگ، مینا خانی؛ دار و گل مانند ربعی دار و گل، مستوفی دار و گل؛ شاه عباسی مانند شاه عباسی افشان، لچک ترنج دار، کف ساده؛ اسلیمی مانند اسلیمی گل فرنگ، اسلیمی هندسی یا سرداری، دهن اژدری؛ درختی مانند درختی بید مجنون، درختی گل و بلبل، درختی دورنما، درختی گلدانی، درختی ترمه؛ ماهی درهم مانند ماهی بیجار، ماهی سنه، ماهی افشار، ماهی میرک، ماهی زبیده، ماهی حسن تیمور، سگ ماهی، ماهی زنبوری، ماهی ریز؛ طرح‌های هندسی مانند سمن بر خانم، اسلیمی شکسته و خاتم شیرازی.
رنگ‌بندی
یکی از مشخصه‌های قالی بیجار یا گروس، رنگ‌های بکار رفته در آن است. تضاد جسورانه بین رنگ‌های به کار رفته، زیبائی این قالی‌ها را دو چندان می‌کند. رنگ‌های ناب و شادی که بافندگان بیجاری برای قالی‌هایش انتخاب می‌کند، بیانگر طبیعت سرد وحشی و در عین حال رنگارنگ آذربایجان در قالی‌های گروس به کار بردن رنگ‌های شاد و تند مانند قرمز و رنگ‌های متمایل به آن به ویژه رنگهای: چهره‌ای (یک اصطلاح محلی برای رنگ صورتی پررنگ) و صورتی و پوست پیازی، مشکی، سفید، حنایی و انواع سبزها در زمینه‌های سرمه‌ای و سفید و قرمز زیاد به چشم می‌خورد.
به‌کار بردن رنگ‌های سبز و سفید و پیازی و کاهی بر زمینه لاکی شادابی دیگری بر فرش‌های گروس می‌دهد و نقشها را در دید واضح و روشن و برجسته می‌نمایاند. این جسارت را در کاربرد نوعی از رنگ زرد می‌توان دید که خاص بیجار است و حتی در قالی‌های کف ساده که متن آن‌ها ساده و خلوت است به کار می‌رود.
در فرش‌های بیجار مانند بافته‌های برخی از مناطق غربی آذربایجان گاهی کیفیت دو رنگی (رگه) نیز دیده می‌شود. تعداد رنگ‌ها در قالی بیجار از 27 رنگ تجاوز نمی‌کند و رنگ‌های قرمز و سفید و سرمه‌ای بیش از دیگر رنگ‌ها به کار می‌رود و رنگ‌های تند و تیز آبی نیز به چشم می‌خورد.
این ظرفیت عظیم مغفول مانده در حالی سال‌های سال است مورد بی‌مهری مسئولان قرار گرفته که قرار است در آینده نزدیک با توجه به سیاست‌های وزارت میراث فرهنگی در دولت سیزدهم و نگاه مثبت به گنجینه‌ها و ظرفیت‌های استان‌های سراسر کشور، موزه آن راه‌اندازی شود.
یعقوب گویلیان؛ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بیجار در حالی از آغاز عملیات اجرایی مرحله دوم موزه‌ فرش این شهرستان خبر داد که اتمام هرچه سریع‌تر این موزه، ضمن حفظ اصالت و هنر در یک قاب به مرکزی برای محل بازدیدکنندگان تبدیل می‌شود که درآمدزایی به دنبال خواهد داشت.
وی گفت: فرش بیجار از کهن‌‌ترین و باسابقه‌ترین فرش‌های دستباف ایرانی است که قدمتی دیرینه داشته و مورد توجه ویژه قرار دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان کردستان راه‌اندازی موزه فرش در شهر بیجار با توجه به قدمت فرش این شهرستان را ضروری دانست و افزود: در مرحله نخست این پروژه راه دسترسی و فنس اصلی که مشتمل بر عملیات خاکبرداری، خاکریزی و تسطیح به همراه محوطه‌سازی بود، انجام شد.
وی با اشاره به شروع عملیات اجرایی فاز دوم این پروژه، تصریح کرد: این موزه فرش می‌تواند در عرصه داخلی و خارجی مورد استقبال گردشگران قرار گیرد و به تقویت صنعت گردشگری و درآمدزایی منطقه کمک کند.
گویلیان بیان کرد: امید است با تخصیص اعتبارات لازم شاهد تکمیل و راه‌اندازی هر چه سریع‌تر این موزه در شهرستان باشم.
وی عنوان کرد: در این موزه مجموعه‌ای از فرش‌های قدیمی بسیار ارزشمند و گرانبها حاصل کار دست هنرمندان مشهور بیجاری و انواع گلیم‌ها برای بازدید عموم مردم به نمایش گذاشته می‌شود.
رئیس مجمع نمایندگان کردستان در مجلس: فرش بیجار را باید بار دیگر در جهان زنده کنیمگرد فراموشی بر سرنوشت نخستین صنعت فرش بافی در ایران/ بی‌مهری‌ مسئولان شامل فرش بیجار هم شد مدیرکل میراث‌فرهنگی کردستان با بیان اینکه فرش بیجار یکی از مهم‌ترین نشانه‌های تمدن و فرهنگ دیار گروس است، یادآور شد: این موزه به منظور حفظ و ترویج فرهنگ و این گنیجنه ارزشمند ساخته خواهد شد.
به گزارش تسنیم؛ فرش دستباف بیجار یا گروس در حالی جزو اصلی‌ترین و بهترین قالی‌های منطقه غرب کشور به حساب می‌آید که حتی دارای شهرت جهانی است و اگر هموطنان سراسر کشور و هم‌استانی‌ها دنبال یک فرش محکم با ساختار قوی و متراکم در این شرایط اقتصادی هستند، به طور قطع قالی بیجار جز عالی‌ترین گزینه‌ها برای خرید است.