بزرگنمايي:

عصر کرد -   "محمودخان دزلی" در سال 1255 هجری شمسی در روستای دزلی در منطقه هورامان تخت در کردستان متولد شد.
او بعد از فوت پدرش عزیزخان، قدرت را در دست می‌گیرد و به دلیل لیاقت و توانمندی جانشین پدر می‌شود و قدرتش را نه تنها در نواحی دزلی و منطقه هورامان، بلکه به نواحی دیگر نیز گسترش می‌دهد و بسان سردار بزرگمردی در کردستان عراق و ایران، به شهرت می‌رسد.
  این سردار بزرگ بخاطر مبارزات و رشادت‌هایش در طول سال‌های عمر خود در هندوستان، سنندج، قصر قاجار در تهران، رمادی، سلیمانیه، کرکوک و بغداد روانه زندان و تبعید شده است.
او در سال 1919 میلادی با درخواست شیخ محمود حفیدزاده برزنجی، سلیمانیه عراق را که در اشغال انگلیسی‌ها بود، آزاد کرده و نیروهای انگلیسی را شکست داد و 200 نفر از آنان را دستگیر کرده و کاپیتان دانلیس، حاکم سیاسی بریتانیا در سلیمانیه را اسیر می‌کند.
بعد از تسخیر سلیمانیه و جنگ دربند بازیان، محمودخان به دزلی بازمی‌گردد که با دسیسه انگلیس و دولت پهلوی، خان دزلی به سنندج دعوت می‌شود و او را دستگیر و در شهر آبادان تحویل انگلیسی‌ها می‌دهند که تا سال 1921 در هندوستان در زندان انگلیسی‌ها بوده و در سال 1310 تا 1318 هجری در زندان ایچ‌قلعه کرکوک عراق زندانی شده است.
سرانجام در سال 1946 میلادی، پهلوی دوم از محمودخان دزلی دعوت به مذاکره می‌کند که خان با شورای هفت نفره خود که مسوول آن کدخدا سهراب بوده، مشورت می‌کند و شورا با مذاکره موافقت می‌کند.
محمود خان نیز با تعدادی از نیروهایش به گردنه مله‌خورد رفته و حین مذاکره به دستور رزم‌آرا، مسموم می‌شود و بعد از 9 روز فوت می‌کند.
PausePlay% buffered00:0000:00UnmuteMuteSettingsCaptionsDisabledQualityundefinedSpeedNormalCaptionsGo back to previous menuQualityGo back to previous menuSpeedGo back to previous menu0.5×0.75×Normal1.25×1.5×1.75×2×4×Exit fullscreenEnter fullscreenDownload حالا امروز در روستای دزلی، اولین کنگره‌ برای گرامیداشت این شخصیت مبارز برگزار شد تا مردم بیشتر با او آشنا شوند.
حضور پرشور مردم و جمعیت زیاد حاضر در این کنگره، از پیر و جوان و زن و مرد قابل تامل بود.
استعمارستیزی، ویژگی اصلی محمودخان
فرماندار سروآباد در این کنگره اظهار کرد: امروز گرد هم آمده‌ایم شخصیت انسانی والا را برای نسل جوان تبیین کنیم؛ کسی که باعث افتخار برای مردم کردستان و ایران اسلامی است.
حسن زارعی شجاعت و شهامت محمود خان دزلی را مثال زدنی خواند و افزود: محمود خان در سال 1308 شمسی قوای رضاخان که برای سرکوب عشایر به منطقه کردستان اعزام شده بود را در دربند دزلی در هم شکست.
وی یادآور شد: محمود خان دزلی، در کنار مبارزات داخلی، خارج از مرزها، با استعمار انگلیس نیز مبارزه کرد و سلیمانیه عراق را از تصرف انگلیس خارج کرد.
فرماندار سروآباد با بیان اینکه استکبار ستیزی ویژگی اصلی محمود خان دزلی که از اهداف انقلاب اسلامی نیز بود، ادامه داد: فرهنگ استبار ستیزی باید برای نسل آینده تشریح و تبیین کرد.
خدمت به مردم کُرد، افتخار نظام اسلامی است
استاندار کردستان هم سخنران بعدی بود و گفت: کردستان و روستای دزلی، در دوران دفاع مقدس شهدای زیادی تقدیم کرد و این منطقه مفتخر به قدوم رهبری در جنگ تحمیلی است.
اسماعیل زارعی‌کوشا یادآور شد: محمودخان دزلی با غیرت و مردانگی، شهامت و شجاعت، نه فقط برای کردستان و دزلی، بلکه برای آزادی‌خواهان در تمام دنیاست.
وی تاکید کرد: هر انسانی که برای مردم و خاک تلاش و حماسه خلق کرده است، در تاریخ ماندگار خواهد شد و محمودخان دزلی نیز جزو همین افراد است.
استاندار کردستان، محمودخان دزلی را یکی از بزرگ‌مردان کردستان و کشور و مایه افتخار دانست و گفت: امثال این شخصیت بزرگ، از زندگی مرفه و آسایش خود گذشتند تا آسایش و امنیت را برای مردم فراهم کنند، پس برای همیشه ماندگار خواهند بود.
زارعی کوشا ادامه داد: میرزاکوچک خان، سنجرخان، رییسعلی دلواری و محمودخان دزلی، برای حمایت از مردم، در برابر ظلم و استعمار ایستادند و به مفاخر تاریخی تبدیل شدند.
وی با بیان اینکه جا دارد اینجا از شهید سلیمانی نام ببریم، اضافه کرد: شهید سلیمانی در روز تنگی که داعش تا دروازه اربیل عراق رسیده بودند، بیدرنگ در میدان حاضر شد مردم اربیل و کردستان عراق را از خطر تصرف و تجاوز داعشی ها نجات داد که کاری ماندگار بود.
استاندار کردستان یادآور شد: رژیم ستمشاهی از قاجار تا پهلوی از ظرفیت‌های خدادادی برای پیشرفت ایران استفاده نکردند و فقط به فکر سرکوب گری بودند.
زارعی کوشا افزود: افتخار ما در نظام اسلامی، خدمت به مردم کُرد است و رهبری همواره بر خدمت به این خطه تاکید داشته‌اند؛ ضمن اینکه با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، اکنون انواع امکانات در دورترین روستاها وجود دارد.
وی در پایان قول داد اصلاح و بهسازی جاده مواصلاتی دزلی در دستور کار قرار گیرد.
روستای دزلی با بیش از سه هزار نفر جمعیت، در 35 کیلومتری غرب سروآباد واقع شده است.
سروآباد هم 90 کیلومتر با سنندج فاصله دارد.
دزلی در نقطه صفر مرزی قرار گرفته و و هم مرز با شهر خرمال از توابع استان حلبچه کردستان عراق است.