بزرگنمايي:

عصر کرد -   سپیده‌دمان که هنوز خورشید گرمای وجودش را از ستیغ کوه‌های برافراشته شهر سنندج ارزانی نداشته و نسیم صبحدم، حیات‌بخش گل‌های لاله ‌عباسی قد برافراشته بر دیوار گلی روستاییان است، مسیر رسیدن به روستای زیبای شیان را در پیش می‌گیرم، صبح هنگام به وقت جشن شاه میوه‌ها و بعد از گذر از پیچ‌وخم‌ جاده‌های بخش سیروان طی مسافت 45 کیلومتری به روستا می‌رسم، روستایی با جاذبه‌های بکر و چشم‌نواز گردشگری، روستایی که هر ساله در چنین ایامی میزبان مهمانان و گردشگرانی از اکثر نقاط استان و سایر استان‌های کشور است.
 
اینجا گنجینه صفا و صمیمیت و راهی با ارزش از مهر و مهربانی را خواهی یافت، نور محبت در این بهشت زیبا بر قلب عاشقان سرزمین کهن ایران زمین تلالو و درخشیدن می‌گیرد.
اینجا طبیعت و مردمانش فدای خنده‌های مهمان‌ هستند و بس، اینجاست که مهر را در زیبایی طبیعت و مهربانی را در صداقت مردمان می‌یابی، روستا رازی دارد از نزاکت و حقیقتی از جنس رفاقت...
خودروهای پارک شده نرسیده به روستا نشان می‌داد که جشنواره توت‌فرنگی شیان جای خود را به خوبی در میان مردم باز کرده و این دوره شلوغ‌تر از دوره قبل است.
مهمانان و گردشگرانی که را از راه‌های دور و نزدیک به بهانه برگزاری جشن شکرانه یاقوت سرخ شیان خود را به این روستای زیبا رسانده‌اند پیاده در زیر سایه‌سار درختان که با چاشنی نوای روح‌بخش رودخانه عجین شده بود به سمت جایگاه برگزاری جشن در حال حرکت هستند.
با وجود گذشت چهار دوره از برگزاری جشنواره توت فرنگی شیان، انگار برگزاری این مراسم برای ساکنین خود روستا تازگی دارد، تلاش برای نشستن در ردیف‌های اول و شور و شوقی که در چشمان کودکان آبادی موج می‌زد بیانگر اهمیت این بزم خوشمزه برای مردمان آبادی شیان است.
جایگاه ویژه مراسم به شیوه هنرمندانه و با بهره‌گیری از هنر صنایع دستی کردستان آذین‌بندی شده است، توت‌فرنگی قرمز چیده شده در سبدهای ارغوان دست‌بافت صنعت‌کاران کردستانی چشم‌ها را می‌نواخت.
آوای خوش هوره و سیاچمانه هورامان همنوا با موسیقی پرندگان و رودخانه خروشان وسط روستا روح و جان را صفا می‌داد.
قبل از شروع مراسم، مهمان سفره صبحانه مردمان مهمان‌نواز شیان می‌شویم، فرقی ندارد مسئول باشی یا غیرمسئول، مهمانی و بزمی است که برای همه برپاست، بوی نان تازه محلی و ماست محلی همه جا را فراگرفته است.
طعم بی‌نظیری که اگر برای یک بار تجربه کنید قطعا تکرار این یکبار را در دوره‌های بعدی از خود دریغ نخواهی کرد.
این صدای سیروان است که با ناب‌ترین آهنگ مهمانان خود را می‌سراید و چه آرام است این لالایی و این ملودی سورانی و چه کوک است این ساز اتحاد سیروان که از روستای سرخ به مهمانان سلام می‌کند و این آغازی می‌شود بر شروع رسمی جشنی که به شکرانه برداشت شاه میوه‌ها در پایتخت تولید توت‌فرنگی کشور رقم خورده است.
و چه برازنده و سزاوار است برگزاری چنین بزمی در استانی که پای توت‌فرنگی را به کشور باز کرد و با گذشت چندین دهه هنوز که هنوز است پیشتاز تولید این محصول در کشور محسوب می‌شودو بار تولید 65 درصد از کل تولید ایران را به دوش می‌کشد.
ترنم باران در بزم یاقوت
پیش‌بینی هواشناسی درست بود، مهمانان جشن یاقوت سرخ شیان زیر ترنم باران بهاری گوش جان به موسیقی سپرده بودند اگر چه برای دقایقی بارش باران رحمت خیلی‌ها را مجبور کرد که در زیر سایه‌بان منازل اطراف پناه بگیرند، خیلی زود خورشید رخ نمایان کرد تا طعم بزم توت‌فرنگی در کام مهمانان همچنان شیرین بماند.
3 هزار هکتار از اراضی کردستان زیر کشت توت‌فرنگی قرار دارد، تولید سالانه بیش از 65 هزار تن توت‌فرنگی کردستان را به قطب توت‌فرنگی کشور تبدیل کرده است.
اینکه چرا روستای شیان به عنوان میزبان برگزاری جشن توت‌فرنگی انتخاب شده است، هم بنا به گفته حسن عسکری فرماندار سنندج، تولید بیش از 40 هزار تن توت‌فرنگی در این شهرستان است.
12 هزار خانوار سنندجی بصورت مستقیم از تولید توت‌فرنگی امرار معاش می‌کنند
بخش سیروان یکی از بخش‌های مهم شهرستان سنندج با سه هزار و 327 خانوار دارای جمعیتی بالغ بر 18 هزار نفر است، سطح زیرکشت توت‌فرنگی در شهرستان سنندج 2 هزار و 300 هکتار است و 12 هزار خانوار بصورت مستقیم از این راه امرار معاش می‌کنند.
توت‌فرنگی سنندج اگرچه به قول فرماندار این شهرستان در کشور شناخته شده است، اما به دلیل نبود واحدهای فراوری و صنایع تبدیلی بیشتر مصرف تازه‌خوری دارد و اکثرا به تهران و سایر استان‌های کشور صادر می‌شود.
برومند معاون وزیر جهاد کشاورزی هم در جشن توت‌فرنگی شیان از نقش قابل توجه کشاورزان کردستانی در رونق صنعت کشاورزی به ویژه تولید توت‌فرنگی در کشور گفت و ادامه داد: کردستان در تولید این محصول در سطح کشور رتبه نخست دارد و این جایگاه را با فاصله‌ای معنادار از استان‌ها دوم و سوم سال‌های سال حفظ شده است.
متوسط تولید توت‌فرنگی در کردستان 18 تن در هکتار است
متوسط تولید توت‌فرنگی در هکتار در جهان 22 تن و در کردستان بیش از 18 تن است.
90 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور زیر کشت توت‌فرنگی است که 57 درصد از این میزان در استان کردستان تولید می‌شود ضمن اینکه دانش و علم توت فرنگی متعلق به این استان است.
تولید ارقام جدید توت‌فرنگی در کردستان
تولید ارقام جدید توت‌فرنگی در کردستان و افزایش ظرفیت سردخانه و ایجاد صنایع تبدیلی در این بخش خبرهای خوشی بود که رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان در این جشنواره به توت‌فرنگی کاران اعلام کرد و با این کار مجلس شاه میوه‌ها را به کام بهره‌برداران این محصول شیرین‌تر کرد.
به گفته پیمان اسکندری، اگر امروز کردستان در زمینه توت‌فرنگی در کشور حرف برای گفتن دارد نتیجه تلاش گذشتگان و بیش از 17 هزار بهره‌برداری است که در سطح استان در زمینه تولید این محصول فعالیت دارند.
تولید ارقام جدید توت‌فرنگی در کیفیت و طعم مطلوب توسط مرکز تحقیقات کشاورزی استان و افزایش ظرفیت سردخانه‌ای استان از 35 هزار تن به 70 هزار تن از سال گذشته تا کنون خبرهای مسرت‌بخش دیگر این مقام مسئول به میزبانان و مهمانان جشن توت فرنگی در شیان بود.
کام شیرین شیان از تحقق وعده مسئولان
اسماعیل زارعی‌کوشا، استاندار کردستان هم از برگزارکنندگان این جشنواره تقدیر کرد و از وعده‌های تحقق یافته‌ای خبر داد که در دوره سوم این جشنواره به اهالی روستای شیان و بخش سیروان داده بود.
سال گذشته وعده دادیم در حوزه صنایع تبدیلی و سردخانه حرکت و اقدام اساسی صورت گیرد که امروز این وعده محقق شده است.
ارتقای ظرفیت سردخانه‌ای استان از مطالبات مردم روستا در جشنواره قبلی بود که این ظرفیت را از 50 هزار تن به 70 هزار تن رساندیم، همچنین قریب به 250 هزار تن ظرفیت در حوزه صنایع تبدیلی نیز صورت گرفته است.
استاندار کردستان: سال گذشته وعده دادیم امسال محقق شد
هدف ما انجام فرآوری محصولات در خود استان است، معتقدیم ارزش افزوده فرآوری و صنایع تبدیلی محصولات باید به مردم استان برسد ضمن اینکه برای ساماندهی روستای شیان اقداماتی انجام شده است.
بعد از بازدید از نمایشگاه صنایع دستی که به عنوان یکی از برنامه‌های جانبی این جشنواره به همت متولیان امر با حضور هنرمندان چیره‌دست رشته‌های مختلف صنایع دستی برپا شده بود پی باغات توت‌فرنگی رقم محلی را گرفتیم و به کاک محمد 75 ساله از توت‌فرنگی کاران روستا رسیدم.
پیرمرد خوش‌زبان روستازاده‌ای که از همان کودکی مشغول به کار کشاورزی و باغداری بوده و هنوز هم با وجود تمام سختی‌هایی که در مسیر داشته به این حرفه عشق می‌ورزد.
برگزاری جشنواره توت‌فرنگی شیان و استقبال پرشور مردم از آن را فرصتی بی‌نظیر برای معرفی ظرفیت‌ها و توانایی‌های مردم روستا می‌داند و می‌گوید: در گذشته رقم غالب در کشت توت‌فرنگی در شیان، رقم محلی بود اما بنا به دلایل مختلف امروز کشت این رقم به تنهایی به صرفه نیست و ارقام دیگر نیز کشت می‌شود.
رقم محلی توت‌فرنگی ریزدانه و برداشت آن بسیار سخت‌تر از ارقام جدید است
رقم محلی ریزدانه و برداشت آن بسیار سخت‌تر از ارقام جدید است اما با این وجود با توجه به اقبالی که نسبت به رقم محلی در بین مردم وجود دارد بخشی از کشت را به رقم محلی اختصاص داده‌ایم.
امسال هم به همراه همسرم در سطح 2 هکتار زمین توت‌فرنگی داریم و چندین مرحله برداشت و به بازار عرضه می کنیم.
و اما...
روستای شیان در بخش سیروان دارای 180 خانوار با 560 نفر جمعیت است که غالب تولید آنها محصول توت‌فرنگی است و محصول تولیدی این روستا به دلیل کیفیت بالای آن مشهور است.
اگر چه هر ساله در این ایام بوته‌های توت‌فرنگی با رنگ سرخ، دستان پینه ‌بسته کشاورزان را نقش می‌زنند؛ توت‌فرنگی‌کاران با خوشحالی جشن شکرانه توت را با مهمانانی از دیارهای مختلف استان و حتی کشور به شادی می نشیند، اما با تیغ واسطه‌گران و دلالان، روح آنان سال‌هاست می‌خراشد و این مسئله موجب ناامیدی توت فرنگی کاران می شود.