بزرگنمايي:

عصرکرد- ارمغان سفر 17 تیرماه دکتر رئیسی به کردستان 189 مصوبه با 17 هزار میلیارد تومان اعتبار بود که در صورت تخصیص و تحقق آن، بخش قابل توجهی از پروژه‌های بر زمین مانده، به سرانجام خواهد رسید.

در این میان سهم طرح‌های آب و آبرسانی در حوزه کاری شرکت آب منطقه‌ای، هزار و 25 میلیارد تومان بود که کمک خوبی به پیشبرد پروژه ها خواهد بود، هرچند برای تکمیل این طرح‌ها، باز هم اعتبار نیاز است.

یکی از مصوبات سفر رییس جمهور به کردستان، اختصاص 50 میلیارد تومان برای تکمیل سد عباس آباد توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تا خرداد سال 1402 بود که بیش از این رقم، یعنی 51 میلیارد تومان نیز تخصیص پیدا کرد اما بنا بر اعلام شرکت آب منطقه‌ای کردستان، برای اتمام سد عباس آباد، باز هم اعتبار نیاز است.

چالش ها و موانعی برای اجرای سریع این پروژه وجود دارد که تعیین تکلیف قراردادهای اولیه و تکمیلی شرکت شمس عمران پیمانکار طرح، تعیین تکلیف قرارداد نصب و تکمیل ابزار دقیق و پایش رفتار نگاری سد عباس آباد و لزوم عقد قرارداد جدید جهت حفاری های مورد نیاز به منظور انجام آزمایشات ردیابی از جمله آنها است.

با توجه به کمبود سقف اعتبار ابلاغی در سال جاری تنها عملیات حفاری و تزریق به منظور کاهش میزان نشت امکان پذیر است و سایر عملیات تکمیلی و باقیمانده سد شامل جاده های جایگزین، هیدرومکانیکال، ابزار دقیق و حفاظت فیزیکی، مستلزم تامین اعتبار به میزان 130 میلیارد تومان است.

پیش بینی زمان اتمام پروژه در صورت تامین اعتبار، سال مالی 1402 است.

اختصاص 90 میلیارد تومان برای تکمیل سد چراغ ویس

از دیگر مصوبات سفر رییس جمهور به کردستان، اختصاص مبلغ 90 میلیارد تومان برای تکمیل سد چراغ ویس توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تا خرداد سال 1402 بود که تاکنون 61 میلیارد تومان به آن تخصیص یافته است.

برای اتمام این پروژه نیز بیش از 92 میلیارد تومان و ابلاغ 100 درصدی تخصیص سال 1401 به منظور تملک اراضی باقیمانده واقع در مخزن سد و جابجایی بخشی از مانده روستای میر ده و انتقال به سایت جدید روستا نیاز است.

پیش بینی شرکت آب منطقه ای کردستان برای اتمام این طرح، سال مالی 1401 در صورت تامین اعتبار است.

اختصاص 125 میلیارد تومان برای تکمیل سد زیویه

یکی دیگر از مصوبات سفر 17 تیرماه رییس جمهور به کردستان، اختصاص مبلغ 125 میلیارد تومان برای تکمیل ساختمان سد و شبکه آبیاری زیویه، سورال و امیرآباد رمشت توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تا خرداد 1402 بود.

از مبلغ مصوب شده، 17 میلیارد و 500 میلیون تومان آن تخصیص یافته است.

با توجه به ابلاغ بخشی از اعتبار و تخصیص بند "ل" تبصره 5 قانون بودجه 1401 در صورت تامین اعتبار مورد نیاز به میزان 25 میلیارد تومان؛ عملیات سد و شبکه پایان خواهد پذیرفت.

چالش ها و موانع در اجرای سریع پروژه، ابلاغ اعتبار مورد نیاز به منظور اتمام آن در سال جاری، مشکلات تملک اراضی در سد و شبکه، عدم همکاری سازمان جهاد کشاورزی در ناحیه 3 عمرانی به منظور اجرای شبکه های 3 و 4 با توجه به امکان تامین آب آن به میزان 300 هکتار از سوی این شرکت است.

برای سد سورال نیز 10 میلیارد تومان اعتبار نیاز است و در قالب مصوبات سفر رییس جمهور، تاکنون هیچ اعتباری به آن تخصیص پیدا نکرده است که در صورت تامین اعتبار، این طرح تا پایان سال مالی 1401 به بهره برداری خواهد رسید.

اما به طرح سد امیرآباد - رمشت 61 میلیارد تومان تخصیص یافته و البته برای تکمیل آن 120 میلیارد تومان دیگر نیاز است. این پروژه هم در صورت تخصیص اعتبار، سال مالی 1401 قابل بهره برداری است.

مصوب شدن 250 میلیارد تومان برای تکمیل پروژه آبرسانی به سقز

طرح دیگری که در سفر رییس جمهور مصوبه گرفت، آبرسانی به سقز از سد چراغ ویس بود.

مبلغ 100 میلیارد تومان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و 150 میلیارد تومان توسط وزارت نیرو به ترتیب 100 میلیارد تومان از منابع داخلی و بند "ل" تبصره پنج و مبلغ 50 میلیارد تومان از تنش آبی در سال های 1401 و 1402 به این طرح اختصاص یافت.

از رقم ذکر شده، تا کنون 49 میلیارد و 800 میلیون تومان تخصیص پیدا کرده است؛ عدم اعلام مختصات مخزن پنج هزار متر مکعبی در داخل شهر توسط شرکت آبفای استان، صدور مجوز خرید تجهیزات کیفی و اوزون زنی از طریق شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، از مهمترین موانع سر راه این پروژه است.

در ضمن برای اتمام طرح آبرسانی از سد چراغ ویس به سقز، 321 میلیارد تومان اعتبار دیگر نیاز است و در صورت تامین اعتبار در سال مالی 1402، پروژه به اتمام می رسد.

اختصاص 300 میلیارد تومان برای تکمیل ساختمان شبکه آبیاری گاران

اختصاص مبلغ 300 میلیارد تومان برای تکمیل ساختمان شبکه آبیاری گاران به ترتیب مبلغ 100 میلیارد تومان توسط وزارت نیرو از محل اعتبارات بند (ل) تبصره پنج، مبلغ 100 میلیارد تومان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و مبلغ 100 میلیارد تومان از محل منابع استانی در سال های 1401 و 1402، از دیگر مواردی بود که در سفر آیت الله رئیسی به کردستان مصوب شد که 79 میلیارد و 900 میلیون تومان آن تخصیص یافت.

در راستای اجرای این مصوبه، بعد از سفر، تکمیل و رفع نواقص سامانه انتقال آب شرب و سیفون های مسیر سامانه انتقال آب به تصفیه خانه، تکمیل و رفع نواقص سامانه انتقال آب کشاورزی، لایروبی کانال جنوب دریاچه زریوار و آب اندازی در سال 1400، تست و راه اندازی ایستگاه های پمپاژ مرکزی سلسی و سلسی علیا و آب اندازی مخازن و خطوط برگشت و تأمین آب کشاورزی، تست راه اندازی پست برق 20*63 ایستگاه سلسی علیا به میزان 40 مگا وات، راه اندازی پست برق ایستگاه سلسی علیا، تکمیل اجرای شیرآلات جنوب دریاچه و آماده بودن جهت آب اندازی کانال جهت آبیاری 1500 هکتار از اراضی، آماده بودن 1100 هکتار از اراضی ناحیه عمرانی 1 و 2 برای بهره برداری و آب اندازی در شبکه گاران انجام شد.

عدم به موقع ابلاغ اعتبار و تخصیص و از دست رفتن فصل کاری، قرارگیری سایت جدید دفن زباله شهر مریوان در همجواری با کانال کشاورزی و ایجاد آلودگی و گرفتگی سیفون و عدم اقدام از سوی شهرداری جهت رفع مشکل وجود معارضین در نواحی عمرانی 1 و 2 به میزان 300 هکتار و عدم تکمیل شبکه های 3 و 4 در نواحی عمرانی 1 و 2 و جنوب دریاچه زریوار، از مهمترین مشکلات این طرح برای بهره برداری است.

برای اتمام این طرح 316 میلیارد تومان نیاز است و در صورت تامین اعتبار، سال مالی 1402 تمام خواهد شد.

اختصاص 10 میلیارد تومان برای تکمیل شبکه آبیاری سنگ سیاه

در سفر رییس جمهور به کردستان، 10 میلیارد تومان برای تکمیل ساختمان شبکه آبیاری و زهکشی سنگ سیاه توسط سازمان برنامه و بودجه کشور در سال 1401 اختصاص یافت که تا کنون چهار میلیارد و 500 میلیون تومان آن تخصیص پیدا کرده است.

تکمیل فیدر برق روستای گنجی، تکمیل نواقص خط نیرو رسانی، برقدار کردن کل خطوط برق به طول 10 کیلومتر و تکمیل نواقص ایستگاه پمپاژ و کانال، از جمله اقداماتی بود که بعد از سفر انجام شد.

این پروژه با موانعی از جمله عدم اجرای شبکه های 3 و 4 توسط جهاد کشاورزی، عدم ابلاغ اعتبار و تخصیص مورد نیاز به میزان 100 میلیارد ریال در سال جاری، تسریع در اجرای خط انتقال آب از سد ژاوه به سد سنگ سیاه به منظور جبران و کمبود آب این سدو تحت پوشش قرار گرفتن کل سطح شبکه در سطحی معادل 3600 هکتار مواجه است.

برای اتمام این طرح 170 میلیارد تومان دیگر نیز نیاز است و هزار و 800 هکتار آن در صورت تامین اعتبار، در سال مالی 1401 و کل شبکه نیز در سال مالی 1403 به بهره برداری خواهد رسید.

اختصاص 200 میلیارد تومان برای تکمیل سد سیازاخ

آخرین پروژه ای که در سفر ریییس جمهور به کردستان در حوزه آب منطقه ای مصوبه گرفت، سد سیازاخ بود. مصوب شد مبلغ 200 میلیارد تومان برای تکمیل ساختمان سد سیازاخ توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تا خرداد 1402 تخصیص یابد. از این رقم 119 میلیارد و 400 میلیون تومان آن تخصیص پیدا کرده و برای اتمام آن 268 میلیارد تومان دیگر اعتبار نیاز است.

اجرای 65 درصدی جاده جایگزین، انجام عملیات تکمیلی شامل عملیات سیویل اتاق شیرآالت، احداث دیوار میانی تونل تخلیه کننده عمقی، اجرای بتن روی بدنه و بتن ریزی دیوار حائل آستانه سرریز * با توجه به انجام کارهای مهم باقیمانده در مخزن برای اولین بار بعد از 15 سال نسبت به آبگیری سد در حد 20 میلیون متر مکعب به منظور تأمین آب شرب دیواندره و کشاورزی پایاب سد، از جمله اقداماتی است که تا کنون انجام شده است.

به دلیل عدم تخصیص به موقع اعتبارات، مطالبات فراوان قطعی ایجاده شده پیمانکاران، عدم توانایی مالی و از دست رفتن فصل کاری آبگیری کامل در پایان سال مالی 1401 محقق خواهد شد.

عدم به موقع ابلاغ اعتبار و تخصیص و از دست رفتن فصل کاری، عدم امکان جبران ضرر و زیان ناشی از افت فروش اسناد خزانه اسلامی توسط پیمانکاران، عدم پوشش شاخص های ابلاغی تعدیل سه ماهه سوم و چهارم سال 1400 با قیمت های موجود در بازار کمبود سقف اعتبارات ابلاغ شده در سال 1401 صدور اجرایی احکام صادره به منظور پرداخت خسارت و تملک اراضی به میزان 15 میلیارد تومان که در برآورد پیش بینی اعلام شده قبلی منظور نشده است تسریع در صدور مجوز تخصیص آب اراضی حاشیه مخزن سد سیازاخ توسط حوضه آبریز سفید رود، از جمله موانع و مشکلات پیش روی این طرح است.

پیش بینی شده در صورت تامین اعتبار، پروژه تا سال مالی 1402 به بهره برداری برسد.

گزارشی از مصوبات سفر رییس جمهور به کردستان در حوزه آب ارائه شد. به طور قطع تخصیص اعتبارات مصوب و اختصاص اعتبار جدید از محل های دیگر، کمک قابل توجهی به روند پیشرفت طرح های ذکر شده در راستای توسعه کشاورزی و تامین آب شهروندان خواهد شد.

کردستان، استانی کوهستانی و اقلیم آن متاثر از توده‌های هوای گرم و مرطوب مدیترانه‌ای است که موجب بارندگی‌هایی در بهار و ریزش برف در زمستان‌ها می‌شود.

میزان بارندگی سالانه در شرایط عادی اقلیمی معادل 455 میلی‌متر است، بیشترین میزان بارندگی سالیانه مربوط به شهرهای مریوان و بانه با حدود 800 میلی‌متر و کمترین میزان بارندگی در شرق استان حدود 400 میلی‌متر است، میزان بارش در قسمت مرکزی یعنی سنندج نزدیک به 500 میلی متر است.

از حوضه های آبریز اصلی استان کردستان می‌توان به خلیج فارس و دریای عمان، دریای خزر و دریاچه ارومیه و حوضه‌های آبریز نیز به سفیدرود شامل رودخانه‌های تلوار و قزل اوزن، مرزی غرب شامل رودخانه‌های سیروان و زاب کوچک، کرخه شامل رودخانه رازآور و دریاچه ارومیه شامل رودخانه های زرینه و سیمینه اشاره کرد.

تعداد دشت‌های استان 9 مورد است که پنج دشت آن در نیمه شرقی، 2 دشت در غرب و 2 مورد دیگر در جنوب استان واقع شده است، دشت‌های قروه، دهگلان و چهاردولی در شرق استان جزو دشت‌های ممنوعه محسوب می‌شود.

18 سد در کردستان وجود دارد که از این تعداد مدیریت 12 سد در اختیار استان و بهره‌برداری مابقی سدها در اختیار استان‌های همجوار از جمله آذربایجان‌غربی و کرمانشاه قرار دارد.