بزرگنمايي:

عصرکرد- استان کرمانشاه با داشتن 371 کیلومتر مرز دارای 6 مرز رسمی فعال و بازارچه مرزی با عراق است که مرز رسمی پرویزخان در این استان بزرگترین دروازه تجاری کشورمان برای صادرات کالاهای ایرانی به عراق است به گونه ای که در گذشته بیش از 50 درصد صادرات به این گذرگاه رسمی و بین المللی اختصاص داشت.

پرویزخان، خسروی، سومار، شیخ صالح، شوشمی، تیله کوه و سازان مرزهای استان کرمانشاه با عراق هستند که از میان این مرزها پرویزخان به دلیل اهمیت آن و حجم بالای صادرات غیر نفتی همواره پررونق ترین مرز برای مبادلات تجاری و مرزی بود.

مرز رسمی پرویزخان در شهرستان قصرشیرین به صورت رسمی در سال 86 تاسیس و راه اندازی شد که هم مرز با اقلیم کردستان عراق و در همسایگی استان سلیمانیه قرار دارد و هم اکنون عمده کالاهای صادراتی از مرز رسمی پرویزخان قصرشیرین با مناطق کردنشین عراق به ویژه شهرهای کلار، سلیمانیه، موصل، خانقین و کرکوک در بخش مرکزی این کشور انجام می‌شود.

مرز رسمی پرویزخان یک مسیر امن و ایمن برای صادرات کالا است و بیشترین تجار عراقی رغبت دارند تا از این مرز مبادلات تجاری خود را انجام دهند و تجار عراقی آن را هم‌تراز مرز "ابراهیم خلیل" در ترکیه می دانند.

نمایندگی دستگاه های مختلف مربوط به حوزه تجارت نیز شامل ادارات صمت، قرنطینه نباتی، استاندارد، نمایندگی اتاق بازرگانی، بهداشت و درمان، آتش نشانی، شرکت نفت و پایانه مرزی در این گذرگاه مرزی مستقر هستند و جایگاه اداری گمرک پرویزخان نیز با توجه به حجم بالای صادرات و اهمین آن اداره کل است.

اما پرویزخان که به شاهراه بزرگ اقتصادی ایران مشهور است این روزها حال و روز مناسبی ندارد و میزان صادرات در این مرز در چندین سال اخیر به کمترین میزان خود رسیده است که این امر جای تامل و بررسی دارد.

بررسی آمارهای موجود در زمینه صادرات از این مرز نشان می دهد که روند کاهش صادرات از این مرز از سال گذشته آغاز و همچنان ادامه دارد.

میزان صادرات مرز پرویزخان بیش از 620 میلیون دلار کاهش نشان می دهد

دبیرکل اتاق بازرگانی کرمانشاه می گوید: میزان صادرات از مرز پرویزخان در حالی که در سال 1399 یک میلیارد و 686 میلیون دلار بود در سال 1400 به یک میلیارد و 22 میلیون دلار کاهش پیدا کرد.

«داریوش پناهی» با بیان اینکه این روند رو به کاهش متاسفانه در 6 ماهه نخست امسال نیز تداوم پیدا کرده است گفت: طی این مدت تنها 396 میلیون دلار کالا به وزن 933 هزار تن از این مرز صادر شده است.

وی فقدان وحدت مدیریت و فرماندهی در مرزها را مهمترین مشکلات توسعه صادرات عنوان کرد و افزود: ساختار فعلی در مرزهای تجاری امکان فرماندهی و مدیریت واحد را میسر نمی‌سازد و از این حیث ما در بسیاری از موارد با اشکالات، رکود و توقف در این نقاط مواجه می‌باشیم.

پناهی تاکید کرد: تعیین تکلیف فاز دوم مرز پرویزخان بسیار ضروری است و چون متولی خاصی ندارد کسی زیر بار آن نمی رود.

طرح جامع مرزهای سومار، شوشمی و شیخ طه نیز که از سال 1398 رسمی شده است بیش از یکسال است که در استان تهیه ولی تاکنون اجرای آن متوقف شده استوی اضافه کرد: هم اینک طرح جامع مرزهای سومار، شوشمی و شیخ صالح نیز که از سال 1398 رسمی شده است بیش از یکسال است که در استان تهیه ولی تاکنون اجرای آن متوقف شده است.

پناهی در زمینه اخذ عوارض توسط طرف عراقی از بازرگانان کشورمان در این مرز نیز گفت: میزان عوارض دریافتی در مرزهای اقلیم و بخش عربی عراق با یکدیگر متفاوت است که مطالبه ما تسهیل در تعیین و پرداخت عوارض ورود کالا به عراق مانند سایر مرزهای عربی است تا بازرگانان ایرانی مبلغ کمتری پرداخت کنند.

وی استقرار نمایندگی استاندارد و آزمایشگاه کالاهای نفتی و سوخت، گارد گمرک برای انجام امور حاکمیتی، حضور پلیس راهور و پایگاه انتظامی، عدم دریافت وجوه کارگری از بازرگانان، استقرار نماینگی حفاظت محیط زیست، عدم ورود پرسنل مرزبانی به بررسی اسناد گمرکی در منطقه صفر مرزی، نظارت بر نظافت و روشنایی محوطه، نیاز به ایجاد پارکینگ خودروهای سواری و نیاز به تعیین تکلیف قاچاق سوخت توسط موتورسیکلت سوراران که موجب بروز مشکلاتی برای رانندگان شده است را از جمله مشکلات حال حاضر مرز پرویزخان عنوان کرد.

پناهی یکی دیگر از مشکلاتی که موجب افزایش برگشت محموله های صادراتی از عراق شده است را عدم دقت لازم توسط قرنطینه نباتی این مرز عنوان کرد و گفت: این مشکل موجب بروز گلایه های زیادی از سوی بازرگانان و پیله وران شده است.

وی تاکید کرد: برخی از این مشکلات باید از سوی مسوولان و دست اندرکاران ایران برطرف شود ولی برخی دیگر از مشکلات که به طرف عراقی باز می گردد باید با رایزنی و ملاقات مابین استانداران کرمانشاه و سلیمانیه حل و فصل شود.  

پرویزخان نقش مهمی در صادرات خارجی دارد

رییس کل گمرک ایران نیز در سفر به کرمانشاه گفت: پرویزخان یکی از مرزهای مهم کشور است و نقشی مهم در صادرات خارجی کشور دارد.

«علیرضا مقدسی» با اشاره به میزان صادرات کالا در این مرز، افزود: امسال در پنج ماهه اول 322 میلیون دلار کالا به ارزش وزنی 753هزار و 89 تُن از این مرز رسمی به عراق صادر شده است که جا دارد این میزان افزایش پیدا کند.

وی اظهار کرد: نیاز است برای تقویت زیرساخت های موجود در مرز رسمی پرویزخان با هماهنگی سایر دستگاه ها، تسریع برای انجام اقدامات لازم و مطلوب صورت گیرد.

رئیس گمرک ایران گفت: ایجاد و تقویت زیرساخت‌های مرز پرویزخان مهم است و نیاز است تصمیماتی در خصوص محوطه سازی، ساماندهی حوزه کارگری، تکمیل سرویس‌های بهداشتی بخش کارگری و ایجاد امکانات و دیگر موارد گرفته شد.

نبود مدیریت واحد از مهمترین مشکلات مرز رسمی پرویزخان است

مدیرکل گمرک پرویزخان نیز گفت: نبود مدیریت واحد مرزی برای پیگیری مصوبات کارگروه‌های مختلف و تعامل ادارات یکی از مهمترین مشکلات این مرز است.

مرز رسمی پرویزخان یکی از مهمترین مرزهای صادراتی با عراق  است از این رو افزایش صادرات در این مرز نیازمند تعامل سازمان های مستقر در مرز و پیگیری مشکلات آن است«قاسم مطلبی» افزود: مرز رسمی پرویزخان یکی از مهمترین مرزهای صادراتی با عراق  است از این رو افزایش صادرات در این مرز نیازمند تعامل سازمان های مستقر در مرز و پیگیری مشکلات آن است.

وی اظهار کرد: حضور موتورسواران که سوخت قاچاق می‌کنند معظلی برای این مرز ایجاد کرده و هر گونه اقدام برای برخورد با آن ها نیازمند اقدام موثر نهادهای مربوطه است.

مدیرکل گمرک پرویزخان ادامه داد: تعیین تکلیف فاز دوم طرح جامع مرز هم یکی از موارد مهم است که باید سریعا انجام شود و ما در جلسه ای که با رئیس کل گمرک ایران داریم این خواسته مطرح می‌شود.

مطلبی اضافه کرد: محل پارکینگ خودروهای شخصی که همواره در اوج افزایش صادرات مشکلاتی ایجاد می‌کند از دیگر مشکلات این مرز است.

وی در ادامه  گفت: با توجه به اینکه اقلیم کردستان عراق طرف ما برای صادرات کالا است عدم یکسان سازی قوانین اقلیم در این مرز با سایر مرزها مشکلاتی ایجاد می‌کند.

مدیرکل گمرک پرویزخان اضافه کرد: همچنین بارهای برگشتی از سوی طرف مقابل و عدم رعایت استانداردهای آنها توسط صادر کنندگان یکی دیگر از مشکلات ما است.

نبود آزمایشگاه استاندارد و اداراتی که بر اساس قانون باید در تعیین ماهیت کالا حضور داشته باشند از دیگر مواردی بود که مدیرکل گمرک پرویزخان به آن اشاره کرد.  

سامان‌دهی مرز رسمی پرویزخان در دست اجرا است

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه نیز گفت: سامان دهی مرز رسمی پرویزخان از مهمترین مرزهای مهم تجاری کشور در شهرستان قصرشیرین به عنوان یکی از اولویت های مهم در دست اجرا است.

«بهزاد باباخانی» افزود: تاکید استاندار کرمانشاه بر سامان دهی مرزها به خصوص مرز رسمی پرویزخان به عنوان یک اولویت و پیگیری مصوبه های مرتبط با این مرز به منظور تقویت زیرساخت ها و توسعه مبادلات تجاری است.

وی اظهار کرد: مهمترین برنامه های در دست اقدام با مرز رسمی پرویزخان را سامان دهی نظم و ترتیب در مرز، تقویت زیرساخت های مرتبط با صادرات، حذف گره های ترافیکی و جاهایی است که بدون ارایه هیچ گونه خدماتی به دریافت عوارض اقدام می کنند.

باباخانی ادامه داد: توسعه تجاری و مبادلات مرزی در مرز پرویزخان از موارد دستور کار مدیران استان کرمانشاه است.

مدیریت مرز پرویزخان بسیار ضعیف است

یکی از صادرکنندگان میوه و تره بار استان کرمانشاه می گوید: در حالیکه مرز پرویزخان یکی از مهمترین مرزهای کشور است که بیشترین میزان صادرات به عراق را دارد ولی مدیریتی که در آن حاکم است بسیار ضعیف است.

«جعفر دانه‌چین» افزود: متاسفانه این مرز به محلی برای تجمع اغتشاشگران اقتصادی تبدیل شده است و در مدیریت این مرز که «در حال مردن است» باید تجدید نظر شود.

وی با بیان اینکه در این مرز باید مدیری استقرار پیدا کند که در کنار مدیریت قوی یک رایزن قوی نیز باشد که با طرف عراقی بتواند تعامل خوبی برقرار سازد ادامه داد: این مرز با کمال تاسف هم اینک به سکوی پرتاب مدیران بی تجربه تبدیل شده است.

در حالی که قرنطینه نباتی باید از تجهیزات لازم برای آزمایش و نمونه برداری محموله های کشاورزی برخوردار باشد ولی تنها کاری که می کند گرفتن پول از بازرگانان استاین صادرکننده همچنین با انتقاد از نحوه فعالیت مرکز قرنطینه نباتی مستقر در این مرز اظهار کرد: در حالی که این قرنطینه باید از تجهیزات لازم برای آزمایش و نمونه برداری محموله های کشاورزی برخوردار باشد ولی تنها کاری که می کند گرفتن پول از بازرگانان است.

وی اضافه کرد: در گذشته کانکس هایی را در مرز در اختیار ما قرار داده بودند که مکانی برای انجام امور صادرات و گفت و گو با بازرگانان عراقی بود در حالی که این کانکس ها را نیز از ما پس گرفته و هم اکنون ما زیر آفتاب و باران بدون هیچ سرپناهی فعالیت می کنیم.

دانه‌چین با بیان اینکه اگر مشکلی برای یک صادرکننده و یا بازرگان در این مرز بوجود بیاید هیچکس نیست به داد وی برسد افزود: تاکنون برای حل مشکلات این مرز جلسات مختلفی گرفته شده است ولی متاسفانه هیچ خروجی نداشته و مشکلی از مشکلات آنها حل نکرده است.

کاهش صادرات از مرز پرویزخان 

رییس اتاق بازرگانی کرمانشاه نیز گفت: در حالی که در گذشته مرز پرویزخان از مهمترین مرزهای کشور در امر صادرات به عراق به شمار می رفت ولی در یک سال گذشته شاهد افول صادرات و فعالیت این مرز هستیم.

«کیوان کاشفی» یادآور شد: متاسفانه چندین سال است که تعاملات بین استانداران 2 طرف انجام نشده و نیاز است برخی مشکلات این مرز با گفت و گو و تعامل طرفیت حل و فصل شود.

وی شرایط نامناسب جاده ها در طرف عراقی و مشکل تردد رانندگان و نیز اخذ عوارض بی ضابطه از صادرکنندگان کشورمان را از جمله این موارد بیان کرد.

کاشفی همچنین با تایید مشکلات موجود در بحث قرنطینه نباتی این مرز افزود: بازدید محصولات کشاورزی طی هفت مرحله باید انجام شود که نخستین مرحله آن از زمین های کشاورزی آغاز و آخرین مرحله آن به مرز ختم می شود در حالیکه هم اکنون این قرنطینه به یک مورد و آنهم در مرزها خلاصه شده است.

وی افزود: متاسفانه در قبال پولی که از بازرگانان در این مورد دریافت می شود هیچ خدماتی ارایه نمی شود.

عوارض صادرات ماهی از سوی طرف عراقی افزایش یافته است

یکی دیگر از صادرکنندگان استان کرمانشاه نیز با انتقاد از افزایش عوارض دریافتی از بازرگانان ایرانی از سوی کشور عراق می گوید: افزایش بی ضابطه این عوارض مشکلات زیادی را برای صادرکنندگان این محصول در ایران بوجود آورده است.

تداوم دریافت این عوارض از سوی طرف عراقی صادرات ماهی به این کشور نه سودی برای بازرگان ایرانی و نه سودی برای بازرگان عراقی ندارد و موجب قطع صادرات آن می گردد«گشتاسب پرونده » افزود: در صورت تداوم دریافت این عوارض از سوی طرف عراقی صادرات ماهی به این کشور نه سودی برای بازرگان ایرانی و نه سودی برای بازرگان عراقی ندارد و موجب قطع صادرات آن می گردد.

وی همچنین با انتقاد از نحوه فعالیت قرطینه نباتی مرز پرویزخان نیز گفت: مسوول این قرنطینه تنها اقدام به دریافت پول کرده و هیچ کدام از محموله ها را حتی بازدید هم نمی کند.

وی با بیان اینکه این قرنطینه باید در مبدا استقرار پیدا کند تا با آزمایش و نمونه برداری دقیق از ارسال آن به مرز جلوگیری شود افزود: چنانچه محموله ای پس از تایید از سوی قرنطینه ایران در طرف عراقی برگشته داده شود علاوه بر ضررهای مادی محموله، 25 میلیون تومان نیز هزینه حمل آن از جیب بازرگانان سوخت می شود.

ایجاد محدودیت برای انتقال پول برای بازرگانان و پیله وران

یکی از حق العملکاران کرمانشاهی نیز که در مرز پرویزخان فعالیت دارد گفت: نظام بانکی یا مالیاتی محدودیت هایی را در گردش حساب بازرگانان و پیله وران ایجاد کرده اند که موجب بروز مشکلات زیادی برای آنها شده است.

«نصرت راستین» می گوید: براساس این قانون سقف 200 میلیون تومان را برای انتقال پول در نظر گرفته اند و فردی که بیش از این سقف دارای تراکنش بانکی باشد حساب وی مسدود می شود.

وی گفت: این در حالی است که ما دارای کارت بازرگانی بوده و نباید این محدودیت پولی برای ما ایجاد شود.

این حق العملکار اضافه کرد: بر همین اساس هم اکنون بیش از چهار ماه است که تمامی حساب های بانکی من را مسدود کرده اند و هیچکس نیز جوابگوی آن نیست و از کار و زندگی ساقط شده ام.

نظم و انضباط خاصی در مرز پرویزخان وجود ندارد

نماینده مردم قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب در مجلس با انتقاد به وجود برخی بی نظمی های موجود در مرز «پرویزخان» اظهار کرد: متاسفانه این بی نظمی ها که از گذشته وجود داشته و همچنان نیز تداوم دارد موجب گله مندی مردم و فعالان تجاری و به ویژه پیله وران شده است.

«شهریار حیدری» با بیان اینکه این مرز در گذشته محل ارسال 52 درصد صادرات ایران به عراق بود گفت: متاسفانه هم اکنون این میزان کاهش یافته و نیاز به ساماندهی جدی در این مرز به شدت احساس می شود.

وی همچنین با انتقاد از نحوه فعالیت قرنطینه نباتات این مرز نیز گفت: متاسفانه موازی کاری های انجام شده در این حوزه موجب گلایه شدید صادرکنندگان شده و سرعت صادرات از این مرز را کند کرده است. 

حیدری، با بیان اینکه فعالیت مرزها باید روان و مبادلات بازرگانی در حداقل زمان انجام گیرد افزود: این مشکل نه تنها در این مرز بلکه در سایر مرزهای کشور نیز وجود دارد که در قالب سوال از وزیر مربوطه انجام خواهد شد.

مسوولان، دیپلماسی بازرگانی در عراق را جدی بگیرند

نماینده مردم قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از کم کاری‌های انجام شده در دیپلماسی حوزه تجارت و بازرگانی گفت: مسوولان باید برای جلوگیری از عقب ماندن ایران از رقبای تجاری منطقه نسبت به تقویت این حوزه در عراق تلاش کنند.

حدود 10 هزار شرکت خارجی در شهرهای اربیل و سلیمانیه در حال فعالیت هستند که اگر غفلت کیم قافیه را به کشورهایی چون ترکیه و عربستان خواهیم باخت«شهریار حیدری» افزود: در بررسی هایی که در اقلیم کردستان عراق انجام شد نشان می دهد حدود 10 هزار شرکت خارجی در شهرهای اربیل و سلیمانیه در حال فعالیت هستند که اگر مسوولان کشورمان در این زمینه غفلت کنند قافیه را به کشورهایی چون ترکیه و عربستان خواهیم باخت.

وی با تاکید بر این که باید تحرک و دقت نظر بیشتری نسبت به آن سوی مرزهای خود داشته باشیم اضافه کرد: هم اینک نقد جدی بر رفتار دیپلماسی بازرگانی ایران در این کشور وجود دارد که باید مورد پیگیری قرار گرفته و اصلاح شود در غیر این صورت ایران به راحتی بازار این کشور را از دست خواهد داد.

نماینده مردم قصرشیرین، سرپل‌ذهاب و گیلانغرب در مجلس گفت: یکی از استان های فعال کشور با داشتن پنج مرز رسمی با کشور عراق، استان کرمانشاه است که دارای ظرفیت های بسیار خوبی در مرزها با این کشور بوده و باید از این ظرفیت در راستای ایجاد درآمد و اشتغال برای استان و کشور بخوبی استفاده کند.

منطقه آزاد تجاری قصر شیرین ناجی اشتغال استان کرمانشاه

حیدری با بیان اهمیت مناطق آزاد تجاری در هر استان در اقتصاد آن منطقه تاکید کرد: منطقه آزاد تجاری قصر شیرین می تواند همانند یک ناجی در زمینه اشتغال استان کرمانشاه و این منطقه عمل کند.

وی افزود: اگر این منطقه آزاد در ایجاد زیرساخت ها و نیز سایر موارد بخوبی مورد توجه مسوولان قرار گیرد به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی آن می تواند به بهترین منطقه آزاد تجاری کشور تبدیل شود.

با توجه به شرایط خوبی که منطقه آزاد تجاری قصر شیرین در اقتصاد استان می تواند داشته باشد باید زمینه مشارکت بخش خصوصی با اولویت منطقه و استان را در این مکان فراهم ساختحیدری با اشاره به تمایل فراوان طرف عراقی برای سرمایه گذاری در این منطقه یادآور شد: با توجه به شرایط خوبی که منطقه آزاد تجاری قصر شیرین در اقتصاد استان می تواند داشته باشد باید زمینه مشارکت بخش خصوصی با اولویت منطقه و استان را در این مکان فراهم ساخت.

وی اظهار کرد: در کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی استان باید مصوب شود که از محل اعتبارات سفر رییس جمهوری که به صورت شناور است اعتباراتی برای این منطقه در کنار اعتبارات استانی تصویب شود.

 مرز رسمی پرویزخان در مسیر راه ابریشم، نزدیکترین راه ارتباطی از طریق عراق و سوریه به طول 900 کیلومتر به کشورهای اروپایی است و  باتوجه به وضعیت نامناسب زیرساخت ها در عراق، بهترین نقطه برای سرمایه گذاری ایران در این کشور و اقلیم کردستان است؛ توجه به تقویت زیرساخت های این مرز و کاهش بروکراسی های اداری در کنار فراهم ساختن سازو کارهای لازم برای تسهیل در امر صادرات و حل مشکلات بازرگانان می تواند نقش مهمی در شکوفایی و رونق از دست رفته این مرز مهم و حیاتب داشته باشد.  

شهرستان مرزی قصرشیرین با بیش از 27 هزار نفر جمعیت در غرب کرمانشاه، با عراق 186 کیلومتر مرز دارد که در امتداد این مرز، 2 معبر رسمی پرویزخان و خسروی قرار دارد که مبادلات اقتصادی، تجاری و صادرات کالا به اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق از این 2 مرز انجام می‌شود.