بزرگنمايي:

عصرکرد- از تاکسی که پیاده می شود، عصای سفیدش را باز و پوشه سفیدش را در دست دیگرش می گیرد، با هزار بدبختی و عبور از چاله و چوله های  فراوان وارد ساختمان یکی از ارگان های دولتی شده و با پرس و جو از افراد وارد اتاق مورد نظرش می شود.

عصایش را بسته و از فردی که داخل اتاق است سوال می پرسد اما مسوول مربوطه حتی به خود زحمت نمی دهد سرش را از روی گوشی بلند کرده و چهره وی را ببیند و بدون نیم نگاهی او را به قسمت دیگری راهنمایی می کند.

از اتاق که خارج می شود نمی داند باید از کدام سمت به بخش مورد نظر برود به ناچار روی یکی از صندلی های سالن نشسته و منتظر است صدای پایی را بشنود تا بتواند راهنمایی بگیرد اما هرکسی هم که رد می شود یا خود آنقدر مشغله دارد که اصلا صدایش را نمی شنود و یا قصد جواب دادن ندارند.

حدود نیم ساعتی آنجا نشسته و وقتی می بیند کسی نمی تواند یا نمی خواهد او را راهنمایی کند به ناچار عصای سفیدش را باز کرده و از همان راهی که آمده باز می گردد تا شاید بتواند یکی از افراد خانواده اش را با خود همراه کند.

آری این داستان پرغصه روشندلانی است که روزانه بارها و بارها به دلیل همراه نبودن جامعه با آنان، نبودن زیرساخت مناسب و نامناسب بودن فضای شهری، ادارات و مکان های مختلف مجبور می شوند بسیاری از کارهایشان را رها کرده و یا نیمه تمام بگذارند.

این شرایط باعث می شود بسیاری از این قشر با وجود توانایی‌های بسیاری در حوزه‌های مختلف فکر کنند که جامعه آنان را قبول ندارد لذا سرخورده شده و به جای حضور در میان اجتماع، پیله تنهایی را بر می گزینند.

اما در میان این قشر افراد دیگری نیز هستند که هیچ مانعی نمی تواند آنان را از اهدافشان دور کند لذا با وجود تمام محدودیت‌ها راه پیشرفت را در پیش گرفته و به نقطه ای می رسند که بسیاری از افراد سالم آرزویش را دارند.

روشندل موفق

صلاح یوسفی یکی از این افراد موفق دارای آسیب بینایی است که با وجود موانع و مشکلاتی که برسرراه جامعه معلولان از جمله روشندلان قرار دارد با پشتکار و توانایی خود پله‌های موفقیت را یکی پس از دیگری طی کرده و امروز نامش به عنوان یکی از وکلای موفق در استان و کشور مطرح است.

وی سال 1365 در روستای چرندو از توابع شهرستان سنندج دیده به جهان گشود و تا کلاس پنجم ابتدایی در همان روستای محل تولد خود بود و پس از آن به شهر سنندج آمد و دوران راهنمایی و دبیرستان را در این شهر به پاپان رساند.

یوسفی دارای آسیب بینایی است البته مشکل وی مادرزادی نیست و  به گفته خودش تا کلاس پنجم دید داشته هر چند ضعیف اما مشکل ساز نبود و پس از آن به علت حادثه ای کم بینا شد و سال اول و دوم راهنمایی را در مدرسه عادی و سال سوم راهنمایی را در مدرسه مخصوص نابینایان و کم بینایان در تهران گذارند.

وی دوران دبیرستان را نیز در مدرسه عادی در شهر سنندج گذراند و به گفته خودش هرچند سخت بود اما خیلی زود خود را با شرایط بینایی اش وفق داده و تلاش می کند ضعف بینایی اش مانعی بر سر راه پیشرفتش نشود.

لذا سال 1385 در رشته حقوق دانشگاه تهران پذیرفته شده و پس از طی کردن مقطع کارشناسی، سال 1390 در مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق تجاری اقتصادی و بین المللی پذیرفته شد.

وی همچنین سال 1394 در مقطع دکترای حقوق خصوصی پذیرفته شده و امروز وکیل پایه یک دادگستری شهر تهران بوده و در کار خود به اندازه ای خبره و توانمند است که در اکثر نقاط کشور پروند وکالت دارد، ضمن اینکه مدرس دانشگاه نیز بوده و بصورت پروازی در اکثر مراکز استان های کشور آموزش کاربردی دوره های وکالت و قضاوت را برگزار می کند.

این روشندل موفق در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: در ابتدا تعدادی از موکلانم باورم نداشتند و فکر می کردند با وجود مشکلی که دارم از عهده پرونده هایشان بر نمی آیم اما بنده در این حوزه تابوشکنی کردم به گونه ای که امروز افراد زیای هستند که آرزو دارند پرونده هایشان را قبول کنم و این موفقیت ها را فقط با پشتکار خودم بدست آورده ام.

وی با اشاره به اینکه فرزند اول خانواده بوده و دارای چهار برادر دیگر است، افزود: 2 بردار دیگرم نیز دارای آسیب بینایی هستند اما این ضعف بینایی نتوانسته آنان را نیز از اهدافشان دور کند و یکی از برادرانم دکترای روان شناسی دارد و استاد دانشگاه است برادر دیگرم نیز فوق لیسانس روان شناسی دارد و در مرکز 1480 بهزیستی شهرستان سنندج مشغول به فعالیت است.

یوسفی هم اکنون علاوه بر حوزه وکالت در حوزه ورزش نیز فردی موفق بوده و دارای بیش از 80 مدال ورزشی در رشته های دوو میدانی و  گلبال نابینایان است و چند ماهی نیز می شود که ریاست هیات ورزش های نابینایان و کم بینایان استان کردستان را بر عهده دارد.

توانایی‌های خود را باور کنید

این وکیل موفق کردستانی معتقد است، جامعه معلولان بویژه نابینایان و کم بینایان دارای مشکلات و موانع زیادی هستند و اگر فقط منتظر مسوولان و سایر افراد جامعه باشند تا قدمی برای آنان بردارند راه به جایی نمی برند بلکه باید خود توانایی های خود را باور کرده و برای شکوفایی آن تلاش کنند.

وی ادامه داد: بی شک من به عنوان فردی که دارای آسییب بینایی هستم در زمینه هایی توانایی دارم که شاید یک فرد سالم در آن ضعیف داشته باشد لذا نباید این ضعف باعث شود از توانایی های دیگرم بگذرم و استعدادهایم را در نطفه خفه کنم.

به گفته وی باورمندی به توانایی‌هایی این قشر و ایجاد حس اعتماد به نفس در آنان تا حدودی به نگاه جامعه و زمینه سازی از سوی مسوولان و دستگاه های مربوطه بستگی دارد اما باز هم به عقیده شخص بنده اول از همه باید خودمان به خودمان باور داشته باشیم.

یوسفی یادآور شد: متاسفانه جامعه ما هنوز هم با ترحم به جامعه معلولان نگاه می کند و هنوز به این باور نرسیده اند که این افراد نیز عضوی از این جامعه هستند و همانند افراد عادی سهم دارند هرچند نسبت به گذشته نگاه ها تغییر کرده اما تا نقطه مطلوب فاصله بسیار است.

معرفی الگوهای موفق به جامعه

این روشندل موفق کردستانی یادآور شد: اگر الگوهای موفق در میان این قشر در حوزه‌های مختلف به جامعه معرفی شوند سایر افراد دارای مشکل نیز از آنان الگوبرداری کرده و موفق خواهند شد چرا که شخص بنده در حرفه وکالت از یک فرد نابینای موفق الگو گرفتم  و باوجود مخالفت های شدید اطرافیانم وارد این حرفه شده موفق شدم.

وی مشکلات و موانع حوزه نابینایان را به 2 بخش آموزشی و ورزشی تقسیم می کند و می گوید: نابینایبان و کم‌بینایان ما در حوزه‌های ورزشی دارای استعدادهای زیادی هستند اما با مشکلات زیادی از جمله عدم شناخت خانواده‌ها نسبت به رشته‌های ورزشی نابینایان و عدم معرفی رشته های ورزشی توسط رسانه ها به جامعه مواجه هستند.

یوسفی یادآور شد: عدم اعتماد خانواده ها به نهادهای مسوول، عدم باورمندی افراد این قشر به توانایی های خود، عدم توانایی مالی و هزینه ایاب و ذهاب برای حضور در سالن‌های ورزشی و عدم معرفی الگوهایی موفق  نابینایان وکم بینایان در حوزه های مختلف ورزشی و آموزشی به جامعه را از جمله مشکلات این قشر اعلام کرد.

مسوولان به معلولان نگاه ابزاری نداشته باشند

وی عدم توجه نهادهای مرتبط در حوزه ورزش از جمله ورزش و جوانان و شهرداری را یکی دیگر از مشکلات و موانع این قشر دانست و گفت: برخی از نهادها  به جامعه معلولان  نگاه ابزاری دارند و در مناسبت های مختلف از آنان استفاده کرده و در میان افکار عمومی وعده وعیدهایی به آنان می دهند اما در عمل کاری از پیش نمی برند.

یوسفی افزود: نمونه بارز این ادارات شهرداری سنندج است که باوجود وعده‌های فراوان، قدمی برای این قشر برنداشته در حالیکه در شهرهای دیگر، شهرداری در حوزه ورزش معلولان بسیار نقش آفرین بوده است.

وی اضافه کرد: اداره کل ورزش و جوانان و سازمان بهزیستی نیز از دیگر اداراتی هستند که با حوزه ورزش نابینایان رابطه تنگاتنگ دارند و هرچند نسبت به گذشته تحولاتی داشته و کارهایی را انجام داده اند اما با نقطه مطلوب فاصله بسیار است.

این روشندل کردستانی آموزش و پرورش استثنایی را یکی دیگر از ادارات مرتبط و تاثیرگذار در پیشرفت یا عدم پیشرفت نابینایان و کم بینایان دانست و گفت: شخصیت آموزشی و تحصیلی دانش آموزان از مدارس شکل می گیرد اما در مدارس استثنایی از افراد متخصص و کارآمد استفاده نمی شود.

وی یادآور شد: دانش آموزان دارای مشکل در مدارس عادی تلفیقی تحصیل می کنند و معلم رابط دارند و این معلم فقط می تواند در یک رشته جوابگوی نیاز دانش آموزان باشد و اگر دانش آموزی در درس دیگری مشکل داشته باشد نمی تواند ورود کند.

یوسفی اضافه کرد: این مساله مشکل بزرگی در حوزه آموزشی برای این دانش آموزان به شمار می رود و دانش آموزان داری آسیب بینایی نمی توانند بصورت حرفه ای و تخصصی بریل آموزی را یاد بگیرند لذا در مقاطع بالاتر با مشکل مواجه خواهند شد.

فرهنگ سازی لازمه تغییر نگاه جامعه

وی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: هنوز هم در جامعه ما استفاده از عصای سفید جا نیفتاده است و بسیاری از نابینایان و کم بینایان در استفاده از آن معذب هستند در حالی که  این عصا استقلال شخصی به این قشر می دهد.

این روشندل موفق افزود: تغییر نگاه جامعه نیازمند فرهنگ سازی از سوی دستگاه های مختلف است و در این زمینه رسانه بیشترین نقش را دارد اما آنگونه که باید کاری انجام نشده  است و فقط روزهایی همانند 12 آذر و 23 مهر به فکر معلولان می افتند در حالیکه باید در تمام طول سال به مشکلات این قشر پرداخته شود.

به گفته وی مسوولان و متولیان امر و رسانه ها به ویژه صدا و سیما می توانند جامعه را روشن کنند که معلولیت آنگونه که در جامعه جا افتاده نیست و تلاش کنند این قشر بتوانند نقاط قوت خود را برجسته کنند و علاوه بر توجیه خود معلولان، افکار جامعه را نیز نسبت به آنان تغییر دهند.

وی از مسوولان و متولیان امر خواست توانایی های این قشر را باور کرده و در زمینه های مختلف به آنان کار واگذار کنند، آنان را در کارهای گروهی، دانشگاهی، ورزشی و غیره مشارکت داده و به آنان فرصت رشد داده شود.

بیش از چهار هزار کردستانی دارای آسیب بینایی

مدیرکل بهزیستی کردستان نیز می گوید: در حال حاضر چهار هزار و 348 نفر دارای آسیب بینایی شامل هزار و 679 زن و 2 هزار و 669 نفر مرد با شدت های مختلف در استان شناسایی شده اند که سه هزار و 847 نفر از آنان دارای پرونده فعال بوده و هر یک به نحوی از خدمات بهزیستی بهره‌مند می شوند.

حسین رسولی  افزود: همچنین 501 نفر دارای پرونده غیرفعال هستند که از این تعداد هفت نفر مددجوی سازمان نبوده و 447 نفر به علت عدم مراجعه و پیگیری و نداشتن آدرس، در سامانه بهزیستی غیرفعال هستند.

وی اظهار داشت: عمده ترین علت معلولیت بینایی به ترتیب شامل مادرزادی با بیش از2 هزار نفر، بیماری حدود هزار نفر، سوختگی و سوانح حدود 500 نفر، ژنتیک، درگیری، نزاع، تصادف، حوادث حین کار، سقوط از بلندی و سقوط جسم سنگین در رتبه های پایین تر قرار دارند.

مدیرکل بهزیستی کردستان ادامه داد: از سال 1400 و ابتدای سال 1401  تاکنون کمک هزینه های مختلفی همانند خدمات آموزشی، مستمری، موردی و اشتغال برابر شیوه نامه ارسالی از سوی بهزیستی کشور به این دسته از مددجویان پرداخت شده است.

به گفته وی همچنین وسایل کمک توانبخشی از جمله دستگاه بهدید، ویس ریکوردر، دستگاه بزرگنمایی دیجیتال، لوح و قلم و عصای نابینایان نیز میان جامعه هدف استان توزیع شده است.

رسولی افزود: در حال حاضر کردستان دارای سه موسسه رفاهی در زمینه بینایی واقع در شهرستانهای مریوان، سقز و سنندج بوده و در سایر انجمن‌های معلولان شهرستانهای استان نیز نابینایان حضور فعال دارند، ضمن اینکه در موسسه رفاهی نابینایان خدماتی از جمله توانمندسازی نابینایان، آموزش خط بریل و آموزش مهارت های زندگی برگزار می شود.

وی عمده ترین مشکلات جامعه نابینایان را عدم اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان، عدم مناسب سازی محیط شهری، کمبود اعتبارات جهت خرید وسایل کمک توانبخشی، نداشتن تسهیلات بانکی، عدم بکارگیری، استخدام و استفاده از قانون سه درصد سهمیه استخدام معلولان و مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی عنوان کرد.

مدیرکل بهزیستی کردستان یادآور شد: در حوزه رفع مشکلات این قشر از جمله مناسب سازی فضای شهری در استان اقدامات خوبی نسبت به گذشته انجام شده است اما هنوز هم جای کار بسیار است و باید علاوه بر بهزیستی سایر دستگاه های متولی نیز ورود کرده و برای رفع موانع این قشر تلاش کنند.

امید می رود روزی برسد که همه ما به این باور برسیم که معلولان نیز همانند سایر مردم جامعه حق زندگی کردن دارند و باید به خواسته ها، سلایق و نیازهایشان احترام گذاشته و زمینه را برای رسیدن به آرزوهایشان فراهم کنیم.

استفاده از عصای سفید، نخستین بار در سال 1921 در انگلستان متدال و اندکی بعد در 15 اکتبر (23 مهر) قانونی به نام قانونی عصای سفید به تصویب رسید و این روز نیز به نام روز نابینایان (روشندلان) نامگذاری شد.