بزرگنمايي:

عصرکرد- کهن دیار گروس با قدمتی بیش از هفت هزار سال، بیش از 500 اثر تاریخی و باستانی را در دل خود جای داده و تاکنون 191 مورد آن به ثبت ملی رسیده است، بیجار به دلیل قدمت تاریخی، مناظر طبیعی و جغرافیای خاص، از مکان های دیدنی و جذاب برخوردار است که در قسمت های مختلف این شهرستان پراکنده است.

در شهرستان بیجار آثار تاریخی و فرهنگی فراوانی وجود دارد و هر کس به هر سلیقه ای می تواند مکانی مطابق میل خود برای لذت بردن در دسترس داشته باشد، برای آشنایی بیشتر مردم به برخی از این اماکن و آثار تاریخی، گردشگری اشاره می کنیم.

پل تاریخی صلوات آباد

پل صلوات آباد بر روی رودخانه قزل اوزن، در شمال غربی شهرستان بیجار و در کنار روستای صلوات آباد ساخته شده است، این سازه از آثار دوره صفویه است که در دوره های بعد تعمیرات و مرمت هایی در آن صورت گرفته است.، این پل در مسیر ارتباطی سلطانیه و زنجان با دیگر شهرهای غربی کشور از جمله بهار همدان، دینور و کرمانشاه قرار داشته است.

پل صلوات آباد دارای 110 متر طول و 9 دهانه با طاق جناغی و مصالح اصلی آن در پایه ها، سنگ و در بدنه، آجر است، این اثر در 15 کیلومتری جاده آسفالت شده بیجار به تکاب و بر روی رودخانه قزل اوزن در جوار روستای صلوات آباد قرار دارد که تاریخ دقیق ساخت پل مشخص نیست اما از شواهد پیداست که پل با عناصر ویژه دوران صفویه با استفاده از سنگ‌های حجاری شده و الگوهای آن دوران ساخته شده که در دوره های بعدی مرمت‌هایی بر روی آن صورت گرفته است.

در ساخت این پل تارخی از قوس‌های تیز و نیزه دار سکو (پاشنه ها و فشارشکن های) متعدد با رعایت کامل اصول پل سازی در معماری ایران استفاده شده است، پل صلوات آباد دارای 9 دهنه است که دارای اندازه های متفاوت است و طول پل 130 متر است که ارتفاع آن در بیشترین نقطه 12 متر است.

بر اثر سیلابهای بهاری سال 1375 هجری شمسی دچار تخریب بیش از 50 درصدی شد که در سال های بعد مورد مرمت کامل قرار گرفت و این اثر زیبای معماری به شماره 1607 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

قلعه تاریخی قمچقای

این قلعه به مساحت پنج هزار متر مربع در پنج کیلومتری غرب روستای قمچقای و ٦0 کیلومتری شمال شرق بیجار مشرف به دره های عمیق و رودهای زیبایی است که ارتفاع این دره ها در قسمت هایی از آن به بیش از 200 متر می رسد، قلعه تاریخی قمچقای که نماد قدمت دیار بیجار گروس است از جاذبه های دیدنی و شگفت انگیز هزاره سوم قبل از میلاد مسیح است که در عهد مادها، پارت ها وساسانیان به عنوان پناهگاه استراتژیک از آن استفاده شده است.

این قلعه برای اولین بار در سال 1346 توسط آقای بابک راد نورد شناسایی شد و در سال 1348 مجدد توسط هیاتی از کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت، قلعه در فاصله پنج کیلومتری غرب روستای قمچقای و در 60 کیلومتری شمال شرق بیجار مشرف به دره های مخوفی است که از سه طرف قلعه را احاطه کرده است.

در ضلع جنوب شرقی تونلی در دل سنگ کنده شده که ارتباط بالای قلعه با بخش های پایین دست امکان پذیر است که در مواقع اضطراری از آن بعنوان راه فرار مورد استفاده قرار می گرفته و با توجه به بررسی های صورت گرفته، قلعه متعلق به نیمه اول هزاره اول قبل از میلاد بوده که در عصر پارته و ساسانیان و در زمان رونق آتشکده آذر گشنسب در تخت سلیمان نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.

این اثر تاریخی در زمان مغول (ایلخانان) مورد استفاده قرار می‌گیرد و بعد از آن دیگر هیچ وقت عظمت و شکوه خود را باز نیافت. این اثر ارزشمند به شماره 1721 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و روستای قمچقای در فصل بهار یکی از مناطق گردشگری این شهرستان است.

کتیبه قمچقای

این اثر منحصربه فرد در یک کیلومتری غرب روستای قمچقای که در دره معروف به هفت آسیاب واقع شده است، کتیبه بر روی صخره ای به ارتفاع حدودی 15 متری از سطح دره قرار دارد که بر اساس تحقیقات صورت گرفته اثر متعلق به هزاره چهارم قبل از میلاد است.

نوع خط آن هیراتیک (نیمه تصویری) بوده که به گفته صاحب نظران برای اولین باراست که چنین کتیبه ای با این قدمت در غرب کشور کشف شده است.

امامزاده حمزه عرب

گل سر سبد آثار تاریخی و گردشگر پذیر که در چند سال اخیر با حمایت های مردمی و خییرین، زیبا سازی و تجهیز شده است، امامزاده حمزه عرب است که در فاصله 10 کیلومتری شرق بیجار بر روی کوه مرتفعی با همین نام واقع شده است.

ارتفاع این کوه از سطح دریا 2 هزار و 542 متر است که بخشهای زیادی از آن با وسیله نقلیه قابل دسترسی است و مابقی راه تا رسیدن به بنای امامزلده را باید پیاده و توسط پله های سیمانی ساخته شده طی کرده، بنا در گذشته شامل یک اتاق کوچک با ورودی بود که بیشتر جهت استراحت زائران مورد استفاده قرار می گرفت و اتاق اصلی با پوشش سقف گنبدی که آرامگاه امام زاده در وسط آن قرار داشته است که مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

مسجد تاریخی خسروآباد
از جمله آثار موجود در گروس که متعلق به دوران زندیه است مسجد تاریخی روستای خسرو آباد در 45 کیلومتری شهر بیجار است. این مسجد با سقف‌هایی کوتاه وگنبدهایی کوچک و بدون مناره به دستور محمد امین خان گروس ساخته شده که شامل مصلای تابستانی در ضلع شمالی، ایوان جنوبی و حجره هایی بررای استراحت طلاب و خادمین است. این اثر باستانی زیبا با شمارهٔ ثبت 2607 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بنای امامزاده عقیل

این بنا در شهر حسن آباد یاسوکند از توابع شهرستان و در 65 کیلومتری شمال شهر بیجار و در مسیر جاده بیجار به زنجان قرار دارد، بنای امامزاده یکی از قدیمی ترین آثار معماری دروران اسلامی در استان کردستان است که قدمت آن به دروران سلجوقیان بر می گردد.

بنای امام زاده بر روی تپه ای تاریخی قرار گرفته که آثار فراوانی از سفالینه دوران سلجوقیان در سطح آن پراکنده شده است که پلان این بنا مربع شکل در ابعاد آن 6 متر و 50 سانتی متر در 6 متر ساخته شده است که در هر یک از اضلاع آن طاق نما و در گوشه ها فیلپاهایی به شکل دایره ای تعبیه شده که زیبایی خاصی به این اثر ارزشمند داده است.

از مشخصات بارز این بنا آجرکاری های پرکار با طرح ها و نوشته های مختلف است، در داخل بنا تزئینات گچبری زیبا و کتیبه هایی به خط کوفی در داخل و بیرون است که حاوی آیات قرآنی است، گنبد و بخشهایی از بنا تخریب شده که هم اکنون توسط اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

نوع معماری و تزئینات بکار رفته در معماری بنای امام زاده، به دوران سلجوقیان باز می گردد که تداوم استفاده از آن را در زمان ایلخانان را نشان می دهد، این بنا را می توان در شمار مهمترین بناهای ایران به حساب آورد که این اثر ارزشمند به شماره 1931 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

پل تاریخی گل قشلاق

این پل بر روی رودخانه قزل اوزن در مرز استان زنجان با شهرستان بیجار به فاصله 200 متری جنوب جاده آسفالت فعلی قرار گرفته است که از این پل تنها یک دهنه غربی آن باقی مانده است که در مسیر راه کاروان رو زنجان به بیجار قرار گرفته و برآورد تاریخی آن به آثار دوران صفویه بر می گردد.

این پل در مسیر کاروان رو مهم گیلان به بغداد قرار داشته است که عرض نسبتا زیاد پل نشانه اهمیت مسیر بوده است که صول پل با احتساب دو انتهای آن 104 متر، حداکثر ارتفاع 12 متر و عرض گذرگاه آن 6 متر و 50 سانتی متر است.

این پل تاریخی در صول خود دارای چهار دهنه وسیع با طاق جناقی و ابعاد مختلف بوده است که حجم زیاد آب از دهانه غربی پل جریان دارد، بر روی پل آب گذرهایی در 2 طبقه ساخته شده که دارای کاربردهای مختلفی بوده است، این اثر بجا مانده به شماره 8043 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بازار سنتی بیجار

یکی از محل هایی که سال های سال وظیفه تامین نیاز خانوارهای بیجاری و مهمانان نورزی را بر دوش کشیده است، بازار سنتی شهر بیجار است که بعد از عمری همچنان مورد استقبال عموم مردم قرار دارد.

این بنای تاریخی که در مرکز شهر بیجار و در حد فاصل خیابان‌های توحید، فاضل و اردلان قرار دارد، شامل یک راسته شمالی جنوبی است که مصالح آن سنگ و آجر با ملاط گج و آهک و با تغییراتی که در طول سالیان توسط اصناف ایجاد شده اما همچنان رنگ و بوی سنتی خود را حفظ کرده است.

پوشش بنای بازار سنتی بیجار، طاق رومی و گنبد و از بنای قدیمی بازار تنها هفت دهنه واقع در ضلع جنوبی باقی مانده است و مابقی آن در زمان حمله قشون شوروی به کشور و به این دیار به آتش کشیده شد که موجب تخریب بخشهای زیادی از آن شد.

این بازار سنتی پس از سال ها بازسازی شد و بجای پوشش گنبدی از پوشش فلزی و چوبی استفاده شده که تاثیر منفی بر قدمت تاریخی این اثر ملی گذاشته است زیرا ثبقه آن به دوره حکومت صفویان بر می‌گردد و در دوره سلطنت قاجاریان مورد مرمت و بازسازی شد.

بازار سنتی شهر بیجار به همراه 2 تیمچه حاج شهباز و امیرتومان به شماره 2591 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شهرستان هفت هزار ساله بیجار با 89 هزار نفر جمعیت و در 142 کیلومتری شرق شهر سنندج مرکز استان کردستان واقع است.

استان کردستان دارای یک هزار و 524 اثر تاریخی شناسایی شده شامل آثار باستانی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان‌های طبیعی است، 872 اثر از این تعداد شامل 773 اثر غیر منقول شامل (آثار تاریخی، تپه، محوطه و بنا)، 20 مورد میراث طبیعی، 60 مورد میراث معنوی و 23 مورد میراث منقول درفهرست آثار باستانی کشور به ثبت رسیده است.