عصر کرد - سنندج - وزارت نیرو چند سالی است که طرحی را با عنوان "داناب"(طرح ملی دانش‌آموزی نجات آب) در دستور کار قرار داده که براساس آن دانش‌آموزان دوره‌های متوسطه با نحوه مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی آشنا می‌شوند که در کردستان این طرح به خوبی و با جدیت در حال اجرا است.

به گزارش ایرنا، وزارت نیرو اجرای طرح یاد شده را در مقطع متوسطه اول به عنوان "داناب" و در متوسطه دوم با عنوان طرح "گسترش سواد آبی" برعهده شرکت‌های آب منطقه‌ای گذاشته تا از طریق تفاهم‌نامه‌ای که با آموزش و پرورش منعقد شده، اقدام به آگاه‌سازی نحوه استفاده بهینه از آب به ویژه در بخش کشاورزی در بین دانش‌آموزان شود، طرحی که شرکت آب منطقه‌ای کردستان، بخاطر اجرای خوب آن در سال‌های 1398 و 1399، رتبه اول کشوری را کسب کرده است.
شرکت آب منطقه‌ای کردستان در همین راستا تور اطلاع رسانی را با هدف آشنایی دبیران درس "انسان و محیط زیست" آموزش و پرورش ناحیه یک شهرستان سنندج با وضعیت منابع آبی منطقه به ویژه سد قشلاق و جدی بودن کم‌آبی و خشکسالی برگزار کرد.
طبق وعده قبلی ساعت 7 و نیم صبح در محل شرکت آب منطقه‌ای کردستان آماده شدیم و ساعت هشت و بعد از حضور حدود 10 تن از دبیران درس "انسان و محیط زیست" آموزش و مرورش ناحیه یک سنندج راهی سد قشلاق در 20 کیلومتری شمال سنندج به سمت جاده دیواندره شدیم.
برای چندمین بار بود که از سد قشلاق و دیواره سد بازدید می‌کردم. وقتی دیدم که از سه دریچه خروجی سد، فقط یک دریچه باز و آب به سمت رودخانه هدایت می‌شود متوجه وضعیت نامناسب حجم آب مخزن سد شدم و صحبت‌های مدیر اداره منابع آب شهرستان سنندج نیز گویای این وضع بود.
مدیر اداره منابع آب شهرستان سنندج در جمع دبیران و در کنار دریچه های خروجی سد گفت: در حال حاضر از 215 میلیون مترمکعب حجم نرمال مخزن سد قشلاق، 160 میلیون مترمکعب آب ذخیره شده وجود دارد که نسبت به مدت مشابه پارسال 30 درصد کاهش یافته است، همچنانکه بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به پارسال 40 درصد کمتر شده و این رقم در 52 سال اخیر بی‌سابقه است.
عبدالله دولتیاری با بیان اینکه سد قشلاق تنها منبع تامین آب شرب سنندج بوده و در سال 1358 به بهره‌برداری رسیده است، ادامه داد: در حال حاضر 2 هزار و 250 لیتر در ثانیه برای بخش شرب و 300 تا 350 لیتر در ثانیه برای بخش کشاورزی رهاسازی می‌شود که نسبت به پارسال کاهش قابل ملاحظه‌ای دارد.
مدیر اداره منابع آب شهرستان سنندج با اشاره به اینکه پارسال ورودی آب به سد قشلاق 300 لیتر در ثانیه بود و اکنون 60 لیتر بر ثانیه است، یادآور شد: با توجه به کاهش شدید بارش‌ها و البته از سال 1394 تاکنون، روزانه و برای جبران کسری مخزن، سالانه 15 میلیون مترمکعب از سد آزاد به سد قشلاق انتقال داده می‌شود.

90 درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه ای کردستان هم در ادامه صحبت‌ها با دبیران با بیان اینکه 90 درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف مصرف می‌شود، گفت: هدف از اجرای طرح داناب، صیانت از منابع آبی زیرزمینی و گسترش سواد آبی از طریق آگاه‌سازی دانش‌آموزان دوره‌های اول و دوم متوسطه در زمینه استفاده بهینه از آب در بخش کشاورزی است.
کامران سهرابی با اشاره به اینکه این طرح چند سالی است که با ابلاغ وزارت نیرو در کشور اجرا می‌شود، افزود: با توجه به شیوع کرونا طی یکسال اخیر، شیوه‌های مدیریت مصرف آب از طریق کارگاه‌های آموزشی و به صورت وبینار به اطلاع دبیران آموزش و پرورش می‌رسد تا به دانش آموزان انتقال یابد، ضمن اینکه در طول سال تحصیلی از دانش‌آموزان دوره دیده هم آزمون گرفته می‌شود تا از میزان اطلاعات و فهم آنها از مطالب اطلاع حاصل شود.
وی ادامه داد: از طریق روحانیون، افراد صاحب نفوذ، مبلغان و سازمان‌های مردم نهاد نیز سعی کردیم بحران خشکسالی و جدیت چالش کمبود منابع آبی را به مردم به ویژه کشاورزان اطلاع رسانی کنیم تا با اصلاح الگوی کشت و مدیریت مصرف آب، در راستای صیانت از این نعمت خدادادی گام برداشت.
مدیر روابط عمومی شرکت آب منطقه‌ای کردستان راه برون رفت از شرایط کم آبی و خشکسالی را همکاری مردم به ویژه کشاورزان با دستگاه‌های مسوول دانست و اضافه کرد: با کاهش 10 درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی، می‌توان به راحتی آب شرب مورد نیاز شهری مانند سنندج را تامین کرد.
سهرابی با اشاره به ممنوعه بودن دشت‌های قروه و دهگلان، یادآور شد: دشت‌های دیواندره و بیجار نیز به سمت ممنوعه شدن پیش می‌رود و این اتفاق ناشی از استفاده بی رویه و نادرست از منابع آب زیرزمینی است که چاره‌ای جز اصلاح الگوی کشت و مدیریت مصرف آب نیست.
او گفت: معتقدم به جای زندانی کردن افراد و کشاورزان متخلف در زمینه استفاده غیرمجاز از آب های زیرزمینی، باید آنان را با انجام کارهای فرهنگی از جمله نصب بنر در نقاط مختلف با موضوع مصرف صحیح آب، جریمه کرد.

از بحث طعم و بوی آب شرب سنندج تا صحبت درباره مصرف در بخش کشاورزی
اما نوبت به دبیران درس "انسان و محیط زیست" که رسید، اولین چیزی که مطرح شد، موضوع تکراری طعم و بوی بد آب شرب سنندج بود.
مرضیه عرب زاده یکی از این دبیران بود که این سوال را مطرح کرد که دلیل طعم و بوی بد آب شرب سنندج چیست و چرا کاری نمی‌کنید؟
مدیر اداره منابع آب شهرستان سنندج هم در پاسخ گفت: سد قشلاق به عنوان تنها منبع تامین آب شرب سنندج، به دلیل قدمت بالای آن و وجود جلبک در لایه‌های زیرین آب، چند سالی است شاهد تغییر در طعم و بوی آن هستیم.
دولتیاری ادامه داد: استفاده از کودهای شیمیایی و حیوانی در زمین‌ها و باغات اطراف سد و نوع شخم زنی نیز تاثیر زیادی در تغییر طعم و بوی آب روانابها و در نتیجه شرب سنندج داشته است اما آب شرب این شهر به لحاظ میکروبی و شیمیایی و وجود فلزات سنگین، مشکلی ندارد و کاملا سالم است.
او به این هم اشاره کرد که برای رفع مشکل طعم و بوی آب شرب سنندج، مطالعات زیادی صورت گرفته و با انتقال آب از سد آزاد به تصفیه‌خانه سنندج طی 2 سال آینده، این مشکل برای همیشه برطرف خواهد شد.
خانم عرب زاده پس از شنیدن پاسخ، به تلاش برای آموزش و آگاه‌سازی دانش آموزان در راستای حفاظت از آب و مصرف بهینه آن تاکید کرد و گفت: من همیشه به دانش‌آموزانی که پدرشان کشاورز است، گفته‌ام که به کشت‌های کم آب‌بر با بیشترین سود روی بیاورند و این کار با کسب اطلاعات از جهاد کشاورزی به راحتی امکان پذیر است.
وی ادامه داد: قطعا با اطلاع رسانی به دانش آموزان و آگاه‌سازی کشاورزان از این طریق، دیگر کشاورزان نیز به سمت استفاده درست از آب و الگوی صحیح کشت ترغیب می‌شوند.
یکی دیگر از دبیران درس "انسان و محیط زیست" هم اظهار داشت: آموزش نحوه استفاده صحیح از آب به ویژه در بخش کشاورزی، باید در سطحی پایین به دانش‌آموزان تدریس شود تا قابل تفهیم باشد.
سمیرا اسماعیلی اضافه کرد: با توجه به اهمیت آب در زندگی و ضرورت حفاظت از آن، با تمان توان و علاقه روی بچه ها کار کرده و به وضوح تغییر در رفتار دانش‌آموزان نسبت به موضوع آب و حساسیت آنان را مشاهده می‌کنم.
وی افزود: با روش‌های مختلف، کاربردی و تشویقی، طوری موضوع اهمیت مصرف بهینه آب در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی را در ذهن دانش آموزان جا انداخته‌ام که جزو زندگی عادی و روزانه آنها شده است.
ضرورت توجه به آب و حساسیت همه نسبت به استفاده درست از آن
شرایط امسال، کاهش شدید بارش‌ها و وقوع خشکسالی‌ها، شرایط را طوری رقم زده که جز با احساس مسوولیت همه اقشار جامعه از جمله کشاورزان، نمی‌توان این موضوع را مدیریت و از بحران کنونی با موفقیت عبور کرد.
حالا که طرح "داناب" و گسترش سواد آبی در دوره‌های متوسطه اول و دوم توسط شرکت آب منطقه‌ای و از طریق دبیران درس "انسان و محیط زیست" در حال اجرا است، چه بهتر که آموزش و پرورش و دبیران این حوزه با جدیت بیشتری نسبت به اجرای آن و آگاه‌سازی دانش‌آموزان به عنوان سفیران حافظ آب در راستای اطلاع رسانی به خانواده ها و اقشار مختلف به ویژه فعالان بخش کشاورزی، قدم بردارند تا استفاده درست از آب برای همیشه و از همان دوران کودکی و نوجوانی در جامعه نهادینه شود. البته آموزش استفاده و مصرف صحیح از آب شرب هم توسط شرکت آبفا در مدارس دوره ابتدایی در حال اجرا است.
استان کردستان 29 هزار و 137 کیلومترمربع مساحت دارد و اقلیم آن در مناطق شرقی نیمه خشک، مرکزی نیمه خشک تا مدیترانه‌ای و در مناطق غربی نیمه مرطوب تا مرطوب است.
استان دارای 18 محدوده مطالعاتی(9 محدوده آن اصلی و 9 محدوده مشترک) و متوسط بارندگی سالانه 455 میلیمتر است. تعداد دشت‌های کردستان 9 مورد بوده که پنج دشت آن در نیمه شرقی، 2 دشت در غرب و 2 دشت دیگر در جنوب استان واقع شده و دشت‌های قروه و دهگلان و چاردولی در شرق استان، جزو دشت‌های ممنوعه است.
برچسب‌ها
کردستان کم آبی شرکت آب منطقه ای کردستان سنندج وزارت نیرو دانش‌آموزان
پروندهٔ خبری
بحران خشکسالی در ایران